ਭਾਰਤੀ ਨੋਟ ''ਤੇ ਕਿਉਂ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਗਵਰਨਰ ਦੇ ਨਾਂ ਦਾ ''ਵਚਨ'', ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਤਾਂ ਜਾਣ ਲਓ

ਬਿਜਨੈੱਸ ਡੈਸਕ - ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਨੌਕਰੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਿਰਫ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕਰੰਸੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੁਪਿਆ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਡਾਲਰ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਇਕ ਵਚਨ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਹੁਣੇ ਦੇਖੋ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੋਟ 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਇਸ ਵਚਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਨੋਟ 'ਤੇ ਇਹ ਆਇਤ ਕਿਉਂ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ।

ਨੋਟ 'ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ?
ਭਾਰਤੀ ਨੋਟ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, 'ਮੈਂ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਚਨ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।' ਨੋਟ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਵਚਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ RBI ਉਸ ਨੋਟ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੋਨਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

ਨੋਟ 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹਨ?
ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਵਚਨ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਜੰਗ ਜਾਂ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਡਿਫਾਲਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ 100 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਹੈ, ਤਾਂ RBI ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੁਹਾਨੂੰ 100 ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸਮਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।

ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਕੌਣ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ, ਛਾਪਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1938 ਵਿੱਚ 5 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ VI ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ।

ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵਾਲਾ ਨੋਟ ਕਦੋਂ ਨਿਕਲਿਆ?
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਮੁਦਰਾ 'ਤੇ 1969 'ਚ ਛਾਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਫੋਟੋ ਵਾਲਾ 100 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਯਾਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲਾ ਨੋਟ
ਉਥੇ ਹੀ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ 1 ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੀ, ਜੋ 1949 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜਾ ਜਾਰਜ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਛਪੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।