ਅੱਜ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਦਗੀ ਦੇ ਚਰਚੇ ਅੱਜ ਵੀ ਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ

Sunday, Dec 03, 2023 - 11:28 AM (IST)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਜੈਅੰਤੀ 2023 : ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਆਮ ਜਨਤਾ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਵਜੋਂ 10 ਸਾਲ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣ ਕੇ ਸਾਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉੱਚ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡਾ: ਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਾਦਗੀ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਦੇਸੀ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ। ਅੰਦਰੋਂ-ਬਾਹਰ ਉਸ ਦੀ ਇਕਸਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਾਰਨ ਹਰ ਕੋਈ ਉਸ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ‘ਰਜਿੰਦਰ ਬਾਬੂ’ ਕਹਿ ਕੇ ਪੁਕਾਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ, ਉਸਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਮਿਠਾਸ, ਉਸਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਅਤਿ ਤਿਆਗ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਆਰਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 'ਚ ਵੱਡਾ ਉਲਟਫੇਰ, ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲੀ ਭਾਜਪਾ, CM ਬਘੇਲ ਸਣੇ 6 ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਪਿੱਛੇ

ਰਜਿੰਦਰ ਬਾਬੂ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਦਸੰਬਰ 1884 ਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਾਰਨ ਜ਼ਿਲੇ (ਹੁਣ ਸੀਵਾਨ) ਦੇ ਜਿਰਦੇਈ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਤੇ ਫਾਰਸੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪਿਤਾ ਮਹਾਦੇਵ ਸਹਾਏ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਕਮਲੇਸ਼ਵਰੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਰਜਿੰਦਰ ਬਾਬੂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੱਲ ਸੀ। ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਟਨਾ ਆ ਕੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।

1914 ਵਿਚ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਆਏ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਰਜਿੰਦਰ ਬਾਬੂ 1934 ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੂਚਾਲ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਯਤਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਸਨੇ ਵਾਇਸਰਾਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ। ਚੰਪਾਰਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸਾਥੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਆ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। 1934 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਬੰਬਈ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ 230 ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜਾਰੀ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰੁਝਾਨਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਅੱਗੇ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1942 ਦੇ ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ 15 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਪਰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਗਠਨ ਉਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਅਤੇ ਡਾ: ਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਡਾ: ਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਕੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।

ਜਦੋਂ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਨਹੀਂ ਦੇਣ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1962 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਡਾ: ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਗਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪਟਨਾ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿਦਿਆਪੀਠ ਸਦਕਤ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਜਨਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਡਾ: ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੀ ਮੌਤ 28 ਫਰਵਰੀ, 1963 ਨੂੰ ਹੋਈ। ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਅਤੇ ਨਿਮਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਦੇ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਦਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ।

‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8


Tarsem Singh

Content Editor

Related News