Fact Check: ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ''ਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਦੱਸ ਕੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਵੀਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹੈ
Tuesday, Feb 18, 2025 - 03:33 AM (IST)
Fact Check By Vishvas.News
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਿਊਜ਼) : ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ 17 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 5.36 ਵਜੇ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਫੁਟੇਜ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਯੂਜ਼ਰਸ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ 'ਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ 'ਚ 15 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਹੈ।
ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ
ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ Sirf Khabar ਨੇ 17 ਫਰਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਪੋਸਟ (ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ) ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ,
“ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਝਟਕੇ, ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਭੱਜੇ।
ਸਵੇਰੇ 5:38 ਵਜੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਸੀਸੀਟੀਵੀ 'ਚ ਕੈਦ ਹੋਈ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਓ।''
ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਜ਼ੀ ਨਿਊਜ਼ (ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ) ਅਤੇ ਵੈਬਦੁਨੀਆ (ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ) ਦੀਆਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਦਾ ਹੈ।
ਪੜਤਾਲ
ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਇਹ 17 ਫਰਵਰੀ, 2025 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 5:46 ਵਜੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਿਸਮੋਲੋਜੀ ਦੇ ਐਕਸ ਹੈਂਡਲ ਤੋਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ 17 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 5:36 ਵਜੇ 4 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸੀ।
EQ of M: 4.0, On: 17/02/2025 05:36:55 IST, Lat: 28.59 N, Long: 77.16 E, Depth: 5 Km, Location: New Delhi, Delhi.
— National Center for Seismology (@NCS_Earthquake) February 17, 2025
For more information Download the BhooKamp App https://t.co/5gCOtjdtw0 @DrJitendraSingh @OfficeOfDrJS @Ravi_MoES @Dr_Mishra1966 @ndmaindia pic.twitter.com/yG6inf3UnK
EQ of M: 4.0, On: 17/02/2025 05:36:55 IST, Lat: 28.59 N, Long: 77.16 E, Depth: 5 Km, Location: New Delhi, Delhi.
For more information Download the BhooKamp App https://t.co/5gCOtjdtw0 @DrJitendraSingh @OfficeOfDrJS @Ravi_MoES @Dr_Mishra1966 @ndmaindia pic.twitter.com/yG6inf3UnK
— National Center for Seismology (@NCS_Earthquake) February 17, 2025
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 17 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ 8:02 ਵਜੇ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਸੀਵਾਨ 'ਚ ਵੀ 4 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।
EQ of M: 4.0, On: 17/02/2025 08:02:08 IST, Lat: 25.93 N, Long: 84.42 E, Depth: 10 Km, Location: Siwan, Bihar.
— National Center for Seismology (@NCS_Earthquake) February 17, 2025
For more information Download the BhooKamp App https://t.co/5gCOtjdtw0 @DrJitendraSingh @OfficeOfDrJS @Ravi_MoES @Dr_Mishra1966 @ndmaindia pic.twitter.com/nw8POEed0M
EQ of M: 4.0, On: 17/02/2025 08:02:08 IST, Lat: 25.93 N, Long: 84.42 E, Depth: 10 Km, Location: Siwan, Bihar.
For more information Download the BhooKamp App https://t.co/5gCOtjdtw0 @DrJitendraSingh @OfficeOfDrJS @Ravi_MoES @Dr_Mishra1966 @ndmaindia pic.twitter.com/nw8POEed0M
— National Center for Seismology (@NCS_Earthquake) February 17, 2025
ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ 17 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਸ ਨੇ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਜਾਨੀ ਜਾਂ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੂਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ। ਇਸ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਤਰੀਕ 15 ਫਰਵਰੀ, 2025 ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਰਾਤ 10:48 ਵਜੇ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ 17 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 5:36 ਵਜੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਕੀਫ੍ਰੇਮ ਨੂੰ ਐਕਸਟਰੈਕਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਲੈਂਸ ਨਾਲ ਖੋਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਯੂਜ਼ਰ ਮੁਹੰਮਦ ਅਬਦੁੱਲਾ ਹਾਸ਼ਮੀ ਦਾ ਖਾਤਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ 16 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰ ਦੀ ਪੋਸਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਉਸ ਦੇ ਘਰ 'ਚ ਲੱਗੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ 'ਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
Just Look at the Blast and Wave it was something else still thinking about it
— Muhammad Abdullah Hashmi (@PhantomriderxX) February 15, 2025
My Home CCTV video #earthquake #Islamabad pic.twitter.com/vpnTNZyad4
Just Look at the Blast and Wave it was something else still thinking about it
My Home CCTV video #earthquake #Islamabad pic.twitter.com/vpnTNZyad4
— Muhammad Abdullah Hashmi (@PhantomriderxX) February 15, 2025
15 ਫਰਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਦਿ ਡਾਨ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਅਤੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ 'ਚ ਰਾਤ 10:48 'ਤੇ 4.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਤੋਂ ਅੱਠ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ।
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਅਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵੀਕੇ ਸ਼ੁਕਲਾ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ 'ਚ 17 ਫਰਵਰੀ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ 'ਚ 15 ਫਰਵਰੀ ਦੀ ਤਰੀਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਜ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਉਸ ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਦਾ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰ ਦੇ ਕਰੀਬ 16 ਹਜ਼ਾਰ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਹਨ।
ਸਿੱਟਾ: 17 ਫਰਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 5:36 ਵਜੇ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ 15 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਹੈ।
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ Vishvas.News ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)
