8 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਜਦੋਂ PM ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ, ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ 500 ਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : 8 ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋੜ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। 8 ਨਵੰਬਰ, 2016 ਨੂੰ ਠੀਕ 8 ਵਜੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਉਸੇ ਰਾਤ 12 ਵਜੇ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਚਾਨਕ ਬਦਲ ਗਈ।

ਦੇਸ਼ 'ਚ ਮਚੀ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਲੋਕ ਰਾਤ ਭਰ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਭੱਜੇ। ਸੁਨਿਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ। ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੱਕ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ ਅਤੇ ਫਾਰਮੇਸੀਆਂ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਏਟੀਐਮ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰਾਂ ਤੱਕ ਲਾਈਨਾਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਦਿਨ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨਾਗਰਿਕਾਂ, ਪੇਂਡੂ ਵਸਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ₹500 ਅਤੇ ₹2000 ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ, ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਕਦੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਬਣੀ ਰਹੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : IRCTC ਦਾ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਿਨਾਂ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਦੇ ਬੁੱਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਟਿਕਟ

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਉਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਨੋਟਬੰਦੀ?

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਕਦਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਦੱਸੇ:
- ਕਾਲੇ ਧਨ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ
- ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ
- ਅੱਤਵਾਦੀ ਫੰਡਿੰਗ ਅਤੇ ਹਵਾਲਾ ਨੈੱਟਵਰਕ 'ਤੇ ਰੋਕ
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਕਦੀ ਅਚਾਨਕ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

1978 'ਚ ਵੀ ਹੋਈ ਸੀ ਨੋਟਬੰਦੀ 

ਇਹ ਕਦਮ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। 16 ਜਨਵਰੀ, 1978 ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ₹1000, ₹5000 ਅਤੇ ₹10000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਦੇਸ਼ ਇੱਕੋ ਸੀ, ਕਾਲੇ ਧਨ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1978 ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀਮਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਨਤਾ ਕੋਲ ਘੱਟ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਉੱਚ-ਮੁੱਲ ਵਾਲੇ ਨੋਟ ਸਨ, ਜਦੋਂਕਿ 2016 ਦੇ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਨਕਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।

RBI ਅਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ - ਕੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ?

ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ:
- ਲਗਭਗ 99.3% ਨੋਟਬੰਦੀ ਕੀਤੇ ਨੋਟ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ।
- ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਗਿਰਾਵਟ।
- ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਾਧਾ।
- ਟੈਕਸ ਅਧਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ।
ਪਰ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ।
- ਕਈ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਘਨਕਾਰੀ ਉਪਾਅ ਦੱਸਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਤਹਿਲਕਾ ਮਚਾਉਣਗੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਹ 3 ਬੈਂਕ, ਇਸ ਸ਼ਖਸ ਨੇ ਕਰ'ਤੀ ਵੱਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ

ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ (2016–2025)

ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਯੂਪੀਆਈ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ।
ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ।
ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਇਆ।

ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਖੇਤਰ ਅਪਾਹਜ ਹੋ ਗਿਆ।
ਲੱਖਾਂ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਘਟੀ।
ਅਗਲੀਆਂ ਕਈ ਤਿਮਾਹੀਆਂ ਲਈ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ।
ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਟੇਜ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਮੋਹਸਿਨ ਨਕਵੀ ਤੋਂ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਟਰਾਫੀ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ! BCCI ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ 'ਤੇ ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਦਖ਼ਲ

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8