Fact Check: ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਦੇ 'ਰਾਜਮਹਿਲ' ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ 'ਆਪ' ਨੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ AI ਜਨਰੇਟਿਡ ਵੀਡੀਓ
Monday, Feb 03, 2025 - 05:10 AM (IST)
Fact Check By BOOM
ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਐਕਸ 'ਤੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਬੰਗਲਾ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਝੂਠਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ BOOM ਅਤੇ Deepfake ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ AI ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਅਸਲ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਨਵੀਨਰ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 'ਸ਼ੀਸ਼ਮਹਿਲ' ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 'ਆਪ' ਨੇ ਵੀ ਜਵਾਬੀ ਬਿਆਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਆਈ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ।
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ 70 ਸੀਟਾਂ ਲਈ 5 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ 8 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਐਲਾਨੇ ਜਾਣੇ ਹਨ।
ਐਕਸ 'ਤੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''Big Breaking, ਰਾਜਮਹਿਲ ਦਾ Video ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਇਆ ਜਨਤਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ
ਆਇਆ। ਕੀ ਇਸੇ ਲਈ ਹੀ ਰਾਜਮਹਿਲ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਜਨਤਾ ਲਈ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ?'
ਆਪ ਨੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਵੀ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਇਹੀ ਮਿਲਦਾ-ਜੁਲਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ।
ਐਕਸ ਪੋਸਟ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਪੋਸਟ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ
ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ
ਬੂਮ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਕਈ ਕੀਫ੍ਰੇਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਸੰਗਤੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਨਕਲੀ ਸੀ।
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਝਰਨੇ ਦੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਵਹਾਅ ਕਾਫ਼ੀ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਗੀਚੇ ਅਤੇ ਫੁਹਾਰੇ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਵੀ ਕਲਾਤਮਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ AI ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਹਾਈਪਰ-ਰਿਅਲਿਸਟਿਕ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਆਮ ਨੁਕਸ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਜੁੱਤੇ ਵਾਲੇ ਕੀਫ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਦੇ AI ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ 'ਚ ਜੁੱਤੇ ਬੇਲੋੜੇ ਚਮਕਦਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜੁੱਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਅਸਮਾਨ ਪੈਰ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਜੁੱਤਾ ਰੈਕ ਨਾਲ ਬਲੈਂਡ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਪੂਰੇ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਕਈ ਫਰੇਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਚਮਕ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸਥਿਤੀ ਸੀ।
ਬੂਮ ਨੇ ਡੀਪਫੇਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਯੂਨਿਟ (ਡੀਏਯੂ) ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜੋ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ AI ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਵੀਡੀਓ ਸੀ।
ਡੀਏਯੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਓਪਨਏਆਈ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਮੇਕਿੰਗ ਟੂਲ ਸੋਰਾ ਦਾ ਵਾਟਰਮਾਰਕ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ 2:11 ਅਤੇ 2:32 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਸੱਜੇ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਟਰਮਾਰਕ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਸੋਰਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡੀਏਯੂ ਨੇ Hive ਦੇ AI ਇਮੇਜ ਡਿਟੈਕਟਰ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਕੀਫ੍ਰੇਮ ਅੱਪਲੋਡ ਕੀਤੇ। ਇਸਨੇ ਏਆਈ-ਵੀਡੀਓ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਮਾਡਲਾਂ ਸੋਰਾ, ਹੈਲੁਓ ਅਤੇ ਸਟੇਬਲ ਡਿਫਿਊਜ਼ਨ ਨੂੰ ਉੱਚ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸਕੋਰ ਦਿੱਤੇ, ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਇਹਨਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
DAU ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹੋਰ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿਮਨੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਮਾੜੀ ਦਿੱਖ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ।
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ BOOM ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)
