Fact Check : ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਘਰਾਂ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਹੈ

Fact Check By Vishvas News

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਦੇ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਆਏ ਭਿਆਨਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਬੰਧ 'ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰਸ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਇਕ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਡਿੱਗਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਦੇ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ 'ਚ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਦੱਸਿਆ। ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਜਨਵਰੀ 2024 'ਚ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ 'ਤੇ ਕਈ ਘਰ ਡਿੱਗ ਗਏ ਸਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਵਾਇਰਲ?

ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ,''ਯਾ ਅੱਲਾਹ ਰਹਿਮ। ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ 7.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਭੂਚਾਲ। ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ 7.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਭੂਚਾਲ, 95 ਦੀ ਮੌਤ।''

ਪੋਸਟ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵ ਵਰਜਨ ਇੱਥੇ ਦੇਖੋ।

ਪੜਤਾਲ

ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਕੀਫ੍ਰੇਮਸ ਕੱਢੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਲੈਂਸ ਨਾਲ ਸਰਚ ਕੀਤਾ। ਸਰਚ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਕਈ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟਸ ਅਤੇ ਯੂ-ਟਿਊਬ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਮਿਲੀ।

ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ 2 ਫਰਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਜਾਪਾਨ ਸਥਿਤ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟ Hokuriku Shimbun ਦੇ ਯੂ-ਟਿਊਬ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਹੋਇਆ ਮਿਲਿਆ। ਇੱਥੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਇਸੇ ਬੁਨਿਆਦ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟ chunichi.co. 'ਤੇ ਛਪੀ ਖਬਰ 'ਚ ਮਿਲਿਆ। 4 ਜਨਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਛਪੀ ਖਬਰ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨ 'ਚ 7.6 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਹੀ, ਇਸ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵੀਡੀਓ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਇਸ਼ਕਾਵਾ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਤਾਕਾਡਾਟੇਚੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਜ਼ਮੀਨ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਨੂੰ ਜਾਪਾਨ ਸਥਿਤ ਕਈ ਹੋਰ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਅਤੇ ਯੂ-ਟਿਊਬ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਵੀ ਮਿਲੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਅਸੀਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਡਾਕਟਰ ਦੱਜਾ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਸੜਕ ਦਾ ਲੇਆਊਟ ਦੇਖ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 

ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਜਿਓਲਾਜਿਕਲ ਸੰਸਥਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਕਰੀਬ 7.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਹੀ 10 ਜਨਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਛਪੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਦੀ ਖਬਰ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ 126 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 337 ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।

ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਪੋਸਟ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ‘Saqib Mehjoor’ ਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਸਕੈਨਿੰਗ 'ਚ ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਯੂਜ਼ਰ ਨੂੰ 7 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਫੋਲੋ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਨਤੀਜਾ : ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ 'ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ 2024 'ਚ ਜਾਪਾਨ 'ਚ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਈ ਘਰ ਡਿੱਗ ਗਏ ਸਨ, ਇਹ ਉਸੇ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲ-ਤਿੱਬਤ 'ਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ Vishvas News ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)