ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ : ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਹਾਸ਼ਕਤੀ ਬਣਨ ਦੀ ਰਾਹ ''ਤੇ ਭਾਰਤ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਭਾਰਤ, ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਜਿਸਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਇਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਹਾਸ਼ਕਤੀ ਬਣਨ 'ਤੇ ਹਨ, ਡਰੋਨ ਰਾਹੀਂ ਸੰਚਾਲਿਤ ਇਕ ਤਕਨੀਕੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਡਰੋਨ ਸੁਣਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਵਿਆਹਾਂ ’ਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ 'ਡਰੋਨ' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ ਸਿਵਲੀਅਨ ਡਰੋਨਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਾਹ ’ਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਭਰੇ ਹਨ।

ਭਾਵੇਂ ਸੰਭਾਵਨਾ ਲਗਭਗ ਅਸੀਮਤ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ "ਅਸੀਮਤ" ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਵਰਤਣ ਲਈ ਨੀਤੀ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਏਕੀਕਰਨ ਦੇ ਇਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ। ਭਾਰਤ ’ਚ ਸਿਵਲੀਅਨ ਡਰੋਨਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸੰਗਮ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਫੌਜੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਜਾਂ ਖਾਸ ਸ਼ੌਕਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਡਰੋਨ ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। 2025 ਦੇ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ​​ਮੇਲੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਗੌਰ ਕਰੋ, ਇਹ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਇਕੱਠ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਅੰਦਰ, AI-ਸੰਚਾਲਿਤ ਡਰੋਨਾਂ ਦੇ ਇਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨੈਟਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਨੰਬਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। 2020-21 ’ਚ 600 ਮਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮਾਮੂਲੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ 2024-25 ਤੱਕ 9 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਭਾਰੀ ਉਛਾਲ ਆਉਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਨਵੀਨਤਾ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ’ਚ ਇਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਕਾਸ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀ, ਤੇਜ਼ ਤਕਨੀਕੀ ਛਾਲਾਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਇਕ ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਧਾਰਾ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਡਰੋਨ ਇਕ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਬਦਲਾਅ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉੱਨਤ ਸੈਂਸਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਡਰੋਨ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਿੰਚਾਈ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੀਚਰਜ਼ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਇਕ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਅਭਿਆਸ ’ਚ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੀਆਂ ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਯੂ.ਐੱਸ.ਆਈ. ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਸਥਾਰਤ ਫਸਲ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, "ਨਮੋ ਡਰੋਨ ਦੀਦੀ" ਅਤੇ ........ ਵਰਗੀਆਂ ਬੇਮਿਸਾਲ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵੀ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ’ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।