Budget 2024 : ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਹੋਵੇਗਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਹੁਣ ਤਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਜਟ
Tuesday, Jul 23, 2024 - 07:27 PM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਇਸ ਵਾਰ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਬਜਟ ਦਾ 13 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਲਈ 6,21,940 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਲਈ 6.24 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 4.72 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ 5.93 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ 'ਚ 1.05 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਐਲਾਨ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਖਰੀਦ-ਵੇਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਤਹਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਇਹ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ
ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਲਈ 6.24 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਾਲ 2025 ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਬੇਸ਼ੱਕ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਸੀ ਪਰ ਦੂਜੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੂਰੇ ਬਜਟ ਦਾ 13 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 2 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਰਹੀ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ 2023-24 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਲਗਭਗ 1.27 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 1.09 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ 12,300 ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦ ਖਰੀਦੇ ਹਨ। ਘਰੇਲੂ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਜਟ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 6,21,940.85 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਘਰੇਲੂ ਪੂੰਜੀ ਖਰੀਦ ਲਈ 105518.43 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਰਡਰ ਰੋਡਜ਼ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ ਲਈ 6500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਬਜਟ ਨਾਲੋਂ 30 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਡੀਈਐਕਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਹੱਲ ਅਤੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਅਤੇ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਲਈ 518 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਰੱਖਿਆ ਪੈਨਸ਼ਨ ਹੈੱਡ ਤਹਿਤ ਬਜਟ ਵਿੱਚ 141.205 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਉਪਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਬਜਟ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ, ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ 'ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ' ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਜਟ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰੇਗਾ।
