8000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ''ਸਿੰਦੂਰ'' ਹੁਣ ਅੱਤਵਾਦ ਲਈ ਬਣਿਆ ਕਾਲ, ਇਸ ਸੂਬੇ ਨਾਲ ਹੈ ਖਾਸ ਸਬੰਧ

Friday, May 09, 2025 - 04:39 PM (IST)

8000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ''ਸਿੰਦੂਰ'' ਹੁਣ ਅੱਤਵਾਦ ਲਈ ਬਣਿਆ ਕਾਲ, ਇਸ ਸੂਬੇ ਨਾਲ ਹੈ ਖਾਸ ਸਬੰਧ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : 'ਸਿੰਦੂਰ' ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਵਿਆਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ' ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਚੁਟਕੀ ਭਰ ਸਿੰਦੂਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੰਦੂਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸੱਭਿਅਤਾ 'ਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਹੜੱਪਾ ਅਤੇ ਮੋਹੇਨਜੋ-ਦਾਰੋ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਅਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖੁਦਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮਿਲੀਆਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੂਰਤੀਆਂ 'ਤੇ ਸਿੰਦੂਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਇਸਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ।
ਨੇਚਰ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਲਗਭਗ ਅੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੀਆਂ ਖੁਦਾਈਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਕੰਗਣ, ਚੂੜੀਆਂ, ਅੰਗੂਠੀਆਂ, ਬਿੰਦੀਆਂ ਆਦਿ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿੰਦੂਰ ਵੀ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦਾ ਹੜੱਪਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲਗਭਗ 3300 ਤੋਂ 2500 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਇਸ ਸੱਭਿਅਤਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ...ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ GOOD NEWS, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਡੀਏ 'ਚ 2% ਕੀਤਾ ਵਾਧਾ

ਕਾਲੀਬੰਗਾ ਤੇ ਰਾਖੀਗੜ੍ਹੀ 'ਚ ਮੇਕਅਪ ਦਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਮਿਲਿਆ
ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਸਥਿਤ ਕਾਲੀਬੰਗਾ ਸਥਾਨ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂਬੇ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ, ਐਂਟੀਮਨੀ ਬਾਕਸ, ਕਾਜਲ, ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਮਣਕੇ ਆਦਿ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਮੇਕਅਪ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਰਾਖੀਗੜ੍ਹੀ ਵਿਖੇ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮਿੱਟੀ, ਤਾਂਬੇ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਣੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀਆਂ ਚੂੜੀਆਂ, ਕੰਗਣ, ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮੱਥੇ ਦੀਆਂ ਬਿੰਦੀਆਂ, ਸਿੰਦੂਰ ਦੇ ਡੱਬੇ, ਮੁੰਦਰੀਆਂ, ਕੰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਆਦਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਵਸਤੂਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਆਧੁਨਿਕ ਔਰਤਾਂ ਵਾਂਗ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੰਦੂਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ...ਹਾਈ ਅਲਰਟ: ਇਸ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ 'ਚ ਵਾਰਡ reserved, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਰੱਦ

8000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 'ਸਿੰਦੂਰ' ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ ਸੀ?
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਅਤਾ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਸਿੰਦੂਰ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਿੰਦੂਰ ਦਾਨੀ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸ ਯੁੱਗ 'ਚ ਸਿੰਦੂਰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ 'ਚ ਸਿੰਦੂਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਲਦੀ, ਫਿਟਕਰੀ ਜਾਂ ਚੂਨਾ ਵਰਗੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਭਿਆਸਾਂ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ 'ਸਿੰਧੂਰ' ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਵੀ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਿਆਹੁਤਾ ਅਨੰਦ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਤਾਜ਼ਾ ਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜੁਆਇਨ ਕਰੋ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਦਾ ਵਟਸਐਪ ਚੈਨਲ

👇Join us on Whatsapp channel👇

https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e


author

Shubam Kumar

Content Editor

Related News