ਭਾਰਤ-ਕੈਨੇਡਾ ਸਬੰਧ ਹੋਏ ਤਣਾਅਪੂਰਨ, ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਆਈ ਸਾਹਮਣੇ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਟੋਰਾਂਟੋ (ਏ.ਐੱਨ.ਆਈ.)- ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਮਾਮਲੇ ਕਾਰਨ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਬਤੌਰ ''ਨਿਰੀਖਣ ਅਧੀਨ ਵਿਅਕਤੀ'' ਵਿਚ ਲੈਣ ਮਗਰੋਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ਼ ਅਪਨਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਛੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ (ਐਨ.ਜੀ.ਓਜ਼) ਅਤੇ  ਦੂਤਘਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਦਖਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ: ਸਰੀਨ

ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੇ ਮਾਹਰ ਅਤੇ ਆਬਜ਼ਰਵਰ ਰਿਸਰਚ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਫੈਲੋ ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਸਰੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਾਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਈਮਾਨੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਥੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।''

ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਝ ਕਾਰਵਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਐਨਜੀਓਜ਼ ਹੋਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੂਤਘਰ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਬੇਨਕਾਬ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਉਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਧਾਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਭਾਰਤ ਦੂਤਘਰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਵਿਗੜਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਣਜ ਦੂਤਘਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।'

'ਕੈਨੇਡਾ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ'

ਸਰੀਨ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ''ਰਿਸ਼ਤੇ ਇੰਨੇ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਟਰੂਡੋ ਸੱਤਾ 'ਚ ਨਾ ਰਹਿਣ, ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਰਿਸ਼ਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।'' ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਜ਼ਹਿਰ ਘੋਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਅਤੇ  ਇਹ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।

ਚੀਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ , ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ: ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਮਾਹਿਰ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਹਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿਆਸੀ ਪਹਿਲੂ ਤੁਹਾਡੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਕਰੇ। ਸ਼ਾਇਦ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਜਾਂ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਾਰਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਾਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਉਥੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬੇਕਾਰ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ- NDP ਆਗੂ ਜਗਮੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੀਤੀ ਮੰਗ

ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਰੋਬਿੰਦਰ ਸਚਦੇਵ ਨੇ ਕਹੀ ਇਹ ਗੱਲ 

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਰੋਬਿੰਦਰ ਸਚਦੇਵ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢੇ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ,"ਕੈਨੇਡਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਗਏ ਰੁਖ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।" ਕੈਨੇਡਾ ਵਰਗੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਆਵੇਗਾ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਿਘਾਰ ਵਿਚ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮੌਜੂਦਗੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

'ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ' ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ

ਸਚਦੇਵ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ‘ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ’ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ," ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ ਇਸ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ।" ਪਹਿਲਾ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਟਰੂਡੋ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਬਹੁਮਤ 'ਤੇ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ, ਉਹ ਚੀਨੀ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੀ ਖੇਡ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਲਈ ਉਹ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਬਦਨਾਮ ਹਨ। ਖ਼ਬਰਾਂ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਰੀਬ 9 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਚੀਨ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਟਰੂਡੋ ਜਿੱਤਣ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹੁਣ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਕੇ ਉਸ ਕਲੰਕ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਕਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਜਵਾਬੀ ਉਪਾਵਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, 'ਆਪਣੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।'

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਵਿਵਾਦਿਤ ਬਿਆਨ, ਨਿੱਝਰ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਘੜੀਸਿਆ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਨਾਂਅ

ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਦੂਤ ਬੰਬਾਵਲੇ ਨੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਦੱਸਿਆ ਕਾਰਨ 

ਭੂਟਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਦੂਤ ਗੌਤਮ ਬੰਬਾਵਲੇ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲਾ ਕਦਮ ਬਹੁਤ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਰਸਪਰਤਾ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇਹ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਸਰਕਾਰ ਸਾਡੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।