ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਰਤ ਪਰ ਇਸ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ 'ਬਲੈਕਆਊਟ'

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ (ਬਿਊਰੋ): ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਬਿਜਲੀ ਪਲਾਂਟ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਉੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਫੈਕਟਰੀ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਚੀਨ ਵਿਚ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਹੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਲੇਬਨਾਨ ਤਾਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਗੈਸ ਲਈ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਗਲੋਬਲ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਜੂਝ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਮੰਡਰਾਉਣ ਲੱਗਾ ਹੈ।

ਪੂਰਾ ਲੇਬਨਾਨ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ, ਪਾਵਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵੀ ਬੰਦ
ਚੀਨ, ਭਾਰਤ, ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੇਬਨਾਨ ਨੇ ਬਾਲਣ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪਾਵਰ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰਾ ਲੇਬਨਾਨ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ। ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਕਾਈ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੈ, ਅਲ ਜ਼ਹਰਾਨੀ ਅਤੇ ਡੀਅਰ ਅੰਮਰ ਪਾਵਰ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਊਰਜਾ ਉਤਪਾਦਨ 200 ਮੈਗਾਵਾਟ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਤੇ ਕੋਪ 26 ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੰਕਟ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਬਾਲਣ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਦੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬਿਜਲੀ ਦੁਆਰਾ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾ ਰਹੀ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਡਰ ਸਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਊਰਜਾ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਇਸ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਗੈਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।

ਊਰਜਾ ਸਕੰਟ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ
ਇਹ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਦੋਂ ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਨੇਤਾ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ Cop26 ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਸ ਤਾਜ਼ਾ ਸੰਕਟ ਨੇ ਆਲਮੀ ਗ੍ਰੀਨ ਊਰਜਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਤੋਂ ਆਈ ਆਰਥਿਕ ਤੇਜ਼ੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉਦੋਂ ਜਦੋਂ ਪਿਛਲੇ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜੈਵਿਕ ਬਾਲਣ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਗੰਭੀਰ ਠੰਡ ਕਾਰਨ, ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਭੰਡਾਰ ਲਗਭਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚੱਕਰਵਾਤੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਨੇ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਤੇਲ ਰਿਫਾਇਨਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸੰਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹਵਾ ਕਾਰਨ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ, ਊਰਜਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਡੈਨੀਅਲ ਯੇਰਗਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਕਟ ਹੁਣ ਇੱਕ ਊਰਜਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਊਰਜਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਾ ਡਰ ਸਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖਬਰ- ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ US ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ, ਨਵੀਂ ਅਫਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 'ਅਸਥਿਰ' ਕਰਨ ਦੀ ਨਾ ਕਰੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼

ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਥਮਰਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਕਮੀ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ 135 ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕੋਲੇ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਕੋਲ ਸਿਰਫ 2-4 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਟਾਕ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਨੇਰਾ ਛਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਕੋਲਾ ਅਧਾਰਤ ਪਲਾਂਟ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ  ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ 71 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਥਰਮਲ ਬਿਜਲੀ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿਚ ਹੁਣ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਕੋਲਾ ਬਚਿਆ ਹੈ। ਯੂਪੀ ਦੇ ਕਈ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਕੋਲੇ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਧਰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਗੈਲਨ ਗੈਸੋਲਿਨ ਲਈ ਕੀਮਤ 3.25 ਡਾਲਰ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਜਦਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿਚ ਇਹੀ ਕੀਮਤ 1.27 ਪ੍ਰਤੀ ਗੈਲਨ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਹਲਚਲ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਚਾਨਕ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਨੇ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਸਕੰਟ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਨੋਟ- ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ, ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।