ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵੱਖ-ਵੱਖ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਕਸਰ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਗੂੜ੍ਹੀਆਂ ਭੂਰੀਆਂ, ਹਲਕੀਆਂ ਨੀਲੀਆਂ, ਹਰੀਆਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਰੰਗ ਕਈ ਵਾਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਅਸਰ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵੱਖਰਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਭੂਰਾ ਰੰਗ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ 'ਚ। ਨੀਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਹਰ ਰੰਗ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਰਲੱਭ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਲਗਭਗ 2 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 'ਚ ਹੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਜ਼ਲ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਜਟਿਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਰੋਸ਼ਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਕਦੇ ਹਰੀਆਂ ਤਾਂ ਕਦੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 2 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ 3 ਰਾਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਚਮਕੇਗੀ ਕਿਸਮਤ, ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਗੋਲਡਨ ਟਾਈਮ!

ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਦਾ ਕਾਰਨ – ਮੇਲੇਨਿਨ

ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ 'ਆਇਰਿਸ' (ਪੁਤਲੀ ਦੇ ਆਲੇਦੁਆਲੇ ਰੰਗਦਾਰ ਘੇਰਾ) 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਮੇਲੇਨਿਨ ਪਿਗਮੈਂਟ ਨਾਲ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਭੂਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ – ਮੇਲੇਨਿਨ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਰੋਸ਼ਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਵਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਨੀਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ– ਮੇਲੇਨਿਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਪਿਗਮੈਂਟ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਆਈਰਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਬਿਖਰਨ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਹਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ- ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਹਰੇ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੇਲਾਨਿਨ ਦੀ ਮੱਧਮ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਬਿਖਰਾਵ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੇਜ਼ਲ ਅੱਖਾਂ- ਆਇਰਿਸ (ਪੁਤਲੀ) 'ਚ ਮੇਲੇਨਿਨ ਅਸਮਾਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਫੈਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਮੋਜ਼ੈਕ (ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਚੀਜ਼) ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੰਗ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 9 ਜਾਂ 10 ਅਕਤੂਬਰ, ਕਦੋਂ ਹੈ ਕਰਵਾ ਚੌਥ? ਦੂਰ ਹੋਈ Confusion

ਜਨਮ ਅਤੇ ਜਨੈਟਿਕਸ ਦਾ ਅਸਰ

ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਸਧਾਰਣ ਜਨੈਟਿਕ ਨਿਯਮ ਨਾਲ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਭੂਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਜੀਨ ਨੀਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਜੀਨ 'ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਜਟਿਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਬੱਚੇ ਨੀਲੀਆਂ ਜਾਂ ਸਲੇਟੀ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜਨਮ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਮੇਲੇਨਿਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਇਹ ਰੰਗ ਭੂਰਾ ਜਾਂ ਹਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਬਾਲਗ ਅਵਸਥਾ 'ਚ ਰੰਗ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਥਿਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਰੌਸ਼ਨੀ, ਕੱਪੜਿਆਂ ਜਾਂ ਪੁਤਲੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦਿੱਖ ਵਿਚ ਮਾਮੂਲੀ ਬਦਲਾਅ ਆਮ ਹੈ।  ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਨਾਲ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਬਦਲਾਅ ਦਿਖਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਨੀਲੀਆਂ-ਸਲੇਟੀ ਅੱਖਾਂ ਬਹੁਤ ਨੀਲੀਆਂ, ਬਹੁਤ ਸਲੇਟੀ ਜਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਹਨ। ਵਧੇਰੇ ਸਥਾਈ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਮਰ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਕੁਝ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਆਇਰਿਸ 'ਚ ਮੇਲਾਨਿਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਹੇਟਰੋਕ੍ਰੋਮੀਆ- ਜਦੋਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਦੋਵੇਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਇਕੋ ਅੱਖ 'ਚ ਦੋ ਰੰਗ ਦਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਨਮਜਾਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸੱਟ ਜਾਂ ਕੁਝ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਵੀ। ਹਾਲੀਵੁਡ ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ ਕੇਟ ਬੋਸਵਰਥ ਅਤੇ ਮੀਲਾ ਕੁਨਿਸ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ।

ਨਤੀਜਾ

ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਸਿਰਫ਼ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਕਿੰਨੀ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਅੱਖਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਨੀਆਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦੀਆਂ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਨੀਲੇ, ਹਰੇ, ਭੂਰੇ, ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਇਕ ਅਜੀਬ ਸੁਮੇਲ ਹੋਵੇ, ਹਰੇਕ ਅੱਖ ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵੰਸ਼, ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ 

For Android:-  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en 

For IOS:-  https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8