ਹੁਣ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ''ਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ''ਅੱਖ'', ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਆੜ ''ਚ ਫੈਲਾਅ ਰਿਹਾ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਜਾਲ

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਬੀਜਿੰਗ 'ਚ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਆਯੋਜਿਤ 'ਫੋਰਮ ਆਨ ਚਾਈਨਾ-ਅਫਰੀਕਾ ਕੋਆਪਰੇਸ਼ਨ' (ਐੱਫਓਸੀਏਸੀ) ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚੀਨ ਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਤੇ ਵਿਰੋਧਤਾਈਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਨੇ 51 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਪੈਕੇਜ ਅਤੇ 'ਸਾਂਝੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ' ਦੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਐਲਾਨ ਕੀਤੇ, ਪਰ ਗੌਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਬੰਧ ਅਸੰਤੁਲਨ ਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। 24 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਚੀਨ ਇਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਰਾਹੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਕਰ 'ਤਾ 'ਐਲਾਨ-ਏ-ਜੰਗ', ਕਿਹਾ- ਲਾ ਦਿਆਂਗੇ ਪੂਰੀ ਵਾਹ

ਚੀਨ-ਅਫਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਅਸਲ ਸੱਚ
ਬੀਜਿੰਗ ਐਲਾਨ ਪੱਤਰ ਰਾਹੀਂ 'ਸਾਂਝੇ ਭਵਿੱਖ' ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਭਵਿੱਖ ਚੀਨ ਦੇ ਪੱਖ 'ਚ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਜਾਲ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਫਰੀਕਾ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਭ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਬੈਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਨੈੱਟਵਰਕ
ਚੀਨ ਦੀ ਬਹੁ-ਚਰਚਿਤ 'ਬੈਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ' (ਬੀਆਰਆਈ), ਜੋ ਕਿ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਸਲ 'ਚ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਜਾਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਜ਼ੈਂਬੀਆ ਅਤੇ ਘਾਨਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮੋੜਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੱਡੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਕਿਮ ਕੋਲ ਕਈ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਉਪਲੱਬਧ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੀ ਵਧੀ ਚਿੰਤਾ

ਛੋਟੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼
ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ, ਚੀਨ ਨੇ 'ਛੋਟੇ ਤੇ ਸੁੰਦਰ' ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੀ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਕਦਮ ਘੱਟ ਜੋਖਮ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਅਫਰੀਕਾ 'ਚ ਚੀਨ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ 2016 ਵਿੱਚ 28 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 2022 ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਅਧੂਰੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਅਧੂਰਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਫਰੀਕਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ
ਅਫਰੀਕੀ ਸੰਘ ਨੇ 'ਚੀਨ-ਅਫਰੀਕਾ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਸਮਝੌਤਾ' (ਸੀਏਈਪੀਏ) 'ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ 'ਅਫਰੀਕਨ ਕਾਂਟੀਨੈਂਟਲ ਫਰੀ ਟਰੇਡ ਏਰੀਆ' (ਏਐੱਫਸੀਐੱਫਟੀਏ) ਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀ 'ਵੰਡੋ ਤੇ ਰਾਜ ਕਰੋ' ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ 8 ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੀਤੇ ਢੇਰ 

ਚੀਨ ਦੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼
ਅਫਰੀਕੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਿੱਤ ਹਨ। ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਤਿਆਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ 'ਗਲੋਬਲ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ' ਅਤੇ 'ਗਲੋਬਲ ਸਿਵਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ' ਵਰਗੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।