World Hepatitis Day 'ਤੇ ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ, ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ ਇਹ ਵਾਲਾ
Sunday, Jul 28, 2024 - 01:01 PM (IST)
ਜਲੰਧਰ : ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਿਗਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ।
ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ:
1. ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਏ (Hepatitis A): ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
2. ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਬੀ (Hepatitis B) : ਇਹ ਖੂਨ, ਸੂਈ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੀਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3. ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਸੀ (Hepatitis C): ਇਹ ਖੂਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
4. ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਡੀ (Hepatitis D) : ਇਹ ਸਿਰਫ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
5. ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਈ (Hepatitis E) : ਇਹ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਦੇ ਜੋਖਮ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ
ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ
* ਟੀਕਾਕਰਣ : ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਏ ਅਤੇ ਬੀ ਲਈ ਟੀਕੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜੋ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
* ਸਫਾਈ : ਨਿੱਜੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
* ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ: ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।
* ਸੂਈਆਂ ਅਤੇ ਯੰਤਰ : ਖੂਨ ਅਤੇ ਸੂਈਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਕਰਮਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
* ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ : ਅਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ, ਜੋ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਲਈ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਉਪਲਬਧ ਹਨ:
* ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਦਵਾਈਆਂ : ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
* ਲੀਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ : ਜੇਕਰ ਜਿਗਰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
* ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ : ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ: ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਹੈਪੇਟਾਈਟਿਸ ਦਿਵਸ 'ਤੇ, ਆਓ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਈਏ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਲੜੀਏ।
