ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਮਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਿੰਨਾ ਸੌਣਾ ਚਾਹੀਦਾ?
Thursday, Dec 11, 2025 - 10:56 AM (IST)
ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਨੀਂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਇਮੋਸ਼ਨਲ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਮੋਬਾਈਲ, ਟੀ.ਵੀ. ਅਤੇ ਗੇਮਸ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਲੈ ਪਾਉਂਦੇ। ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਫਰਫਾਰਮੈਸ ’ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਮਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਿੰਨੀ ਨੀਂਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸੌਂਣ ਦੇ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ। ਨੀਂਦ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਾਮ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਨੀਂਦ ਪੂਰੀ ਨਾ ਹੋਣ ’ਤੇ ਬੱਚੇ ਥਕੇ ਹੋਏ, ਚਿੜਚਿੜੇ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ’ਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 2026 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਆਏਗਾ Golden Time! ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕਮੀ
ਸੁਝਾਈ ਗਈ ਨੀਂਦ ਦੀ ਮਿਆਦ (ਉਮਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ)
ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ (0-3 ਮਹੀਨੇ): 14-17 ਘੰਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ (4-11 ਮਹੀਨੇ): 12-15 ਘੰਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ (1-2 ਸਾਲ): 11-14 ਘੰਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ (3-5 ਸਾਲ): 10-13 ਘੰਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ (6-13 ਸਾਲ): 9-11 ਘੰਟੇ ਕਿਸ਼ੋਰ (14-17 ਸਾਲ): 8-10 ਘੰਟੇ ਨੌਜਵਾਨ (18-25 ਸਾਲ): 7-9 ਘੰਟੇ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਆਖ਼ਿਰ ਧੁੰਨੀ 'ਚ ਕਿੱਥੋਂ ਆ ਜਾਂਦੈ ਰੂੰ ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਕੀ-ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਅਸਰ : ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੜ੍ਹਾਈ ’ਚ ਮਨ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂ ਕਾਲਜ ’ਚ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਡਿੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ : ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਮੋਟਾਪਾ, ਡਾਇਬਿਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਦਿਲ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ’ਚ ਅਸਰ : ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਚਿੜਚਿੜੇ ਅਤੇ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਮੀਨਿਊਟੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ : ਪ੍ਰਾਪਤ ਨੀਂਦ ਨਾ ਮਿਲਣ ’ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਯੋਗਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਜਲਦੀ ਬੀਮਾਰ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੋਲ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਖੂਹ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਦਿਲਚਸਪ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨੀਂਦ ਦਿਵਾਉਣ ਦੇ ਉਪਾਅ
ਸਲੀਪ ਰੁਟੀਨ ਬਣਾਓ : ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਕ ਹੀ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਸੌਂਣ ਅਤੇ ਜਾਗਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਓ।
ਸਕਰੀਨ ਟਾਈਮ ਘੱਟ ਕਰੋ : ਸੌਂਣ ਤੋਂ 1-2 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲੇ ਮੋਬਾਈਲ, ਟੀ.ਵੀ. ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ।
ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਵਾਤਾਵਰਣ : ਬੈਡਰੂਮ ਸ਼ਾਂਤ, ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਅਤੇ ਠੰਡਾ ਰੱਖੋ, ਤਾਂ ਕਿ ਨੀਂਦ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਵੇ।
ਆਰਾਮਦੇਹ ਡਿਨਰ : ਸੌਂਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰੀ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਫਿਜ਼ੀਕਲ ਐਕਟਿਵਿਟੀ : ਦਿਨ ’ਚ ਖੇਡ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਜਲਦੀ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਨੀਂਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਮਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨੀਂਦ ਨਾ ਮਿਲਣ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਸੁਭਾਅ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਕ ਨਿਯਮਿਤ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਸਲੀਪ ਰੁਟੀਨ ਦਿਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਨੋਟ– ਇਹ ਆਰਟੀਕਲ ਸਿਰਫ਼ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਾ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।
