Year Ender 2023 : 2,000 ਦੇ ਨੋਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ UPI ਤੱਕ ਇਸ ਸਾਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ''ਚ ਹੋਏ ਕਈ ਬਦਲਾਅ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਸਾਲ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਮਹੀਨਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਨੂੰ ਬਸ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਈ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਆਮ ਆਦਮੀ 'ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ। ਸਾਲ 2023 ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ। 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਯੂਪੀਆਈ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਹੋਏ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ RBI ਨੇ UPI ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਇਸ ਸਾਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਚ ਕੀ-ਕੀ ਬਦਲਾਅ ਆਏ ਹਨ...

ਇਹ ਹੋਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ

2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਚਲਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ

ਇਸ ਸਾਲ 19 ਮਈ ਨੂੰ RBI ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 19 ਮਈ, 2023 ਨੂੰ, 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਹੁਣ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਛਪਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕਲੀਨ ਨੋਟ ਨੀਤੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਵਜੋਂ ਵੈਧ ਹਨ। 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਜਾਂ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕਰੀਬ 4 ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ 97 ਫੀਸਦੀ ਨੋਟ RBI ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਜ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ

ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ 'ਤੇ ਹੋਰ ਬੋਝ ਪੈਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਜਾਂ ਖਪਤਕਾਰ ਲੋਨ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਹੁਣ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਬੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਖਪਤਕਾਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਲੋਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਭਾਰ ਨੂੰ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਗੈਰ-ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਡਰ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 25 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੋਵਿਜ਼ਨਿੰਗ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ NBFCs ਲਈ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦਾ ਜੋਖਮ ਭਾਰ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਵਧਾ ਕੇ 125 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

UPI ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇਹ ਬਦਲਾਅ

ਇਸ ਸਾਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ UPI ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸੀਮਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਸੀਮਾ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਖ਼ਰਚੇ ਲਈ  ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਵਧਿਆ ਹੈ ਰੈਪੋ ਰੇਟ 

ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋਈਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਪੋ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਰੈਪੋ ਰੇਟ 6.5 ਫੀਸਦੀ 'ਤੇ ਹੈ। ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਰੈਪੋ ਦਰ ਫਰਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ ਵਧਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਸਧਾਰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਈਐਮਆਈ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।