Unesco ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਬਜਟ ਲਈ ਕੀਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਬਜਟ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ 2015 ਤੋਂ 2024 ਦਰਮਿਆਨ ਆਪਣੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 4.1 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ 4.6 ਫੀਸਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ 'ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ 2030 ਫਰੇਮਵਰਕ ਫਾਰ ਐਕਸ਼ਨ' ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 4-6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਦੇਣ।
2030 ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ
ਯੂਨੈਸਕੋ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਸਟੈਟਿਸਟਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਲੜੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰਚ 13.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ 17.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੀਮਾ ਸਿੱਖਿਆ 2030 ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ। ਟੀਚਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਨਤਕ ਖਰਚੇ ਦਾ 15-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਅਲਾਟ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਗਲੋਬਲ ਐਜ਼ੂਕੇਸ਼ਨ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਟ੍ਰੇਂਡ ਦਾ ਡਿਟੇਲ ਐਨਾਲਿਸਿਸ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟੀਚਿਆਂ (SDG), ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ SDG 4 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਸਥਿਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਡੀਪੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰਚਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੁਝ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਗਲੋਬਲ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਉਲਟ ਭਾਰਤ
ਦੂਜੇ ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਘਟਣ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਜੀਡੀਪੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰਚਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਸਮੇਤ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 4-6 ਫੀਸਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਖਰਚ ਅਤੇ ਸਰੋਤ ਵੰਡ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਪਿੱਛੇ ਹਨ।
ਕਿਹੜਾ ਦੇਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਲ ਖਰਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਵਿਸ਼ਵ ਔਸਤ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੇਸ਼ 2010 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। 2022 ਵਿੱਚ, ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਖਰਚ ਸਿਰਫ ਭੂਟਾਨ (7.5 ਫੀਸਦੀ), ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ (7.2 ਫੀਸਦੀ), ਮਾਲਦੀਵ (4.7 ਫੀਸਦੀ), ਤਾਜਿਕਿਸਤਾਨ (5.7 ਫੀਸਦੀ) ਅਤੇ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ (5.2 ਫੀਸਦੀ) ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
ਸਮੁੱਚੇ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਖਰਚਾ ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਖਰਚੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਔਸਤ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2010 ਵਿੱਚ 13.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ 2020 ਵਿੱਚ 12.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ