ਭਾਰਤ ’ਤੇ 200 ਸਾਲ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੀ East India Company ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਨ ਇਹ ਭਾਰਤੀ
12/31/2020 5:24:32 PM
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ — 31 ਦਸੰਬਰ ਉਹ ਤਾਰੀਖ ਹੈ ਜਦੋਂ 420 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਸੌ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਲਗਭਗ ਡੇਢ ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਤੱਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਹੁਣ ਇਕ ਭਾਰਤੀ (ਇੰਡੀਅਨ ਓਨਸ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ) ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੱਥ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ, ਹੁਣ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦਾ ਨਾਮ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਸੰਜੀਵ ਮਹਿਤਾ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਜੇ ਵੀ ਚਾਹ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਅੰਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੰਜੀਵ ਮਹਿਤਾ ਕੌਣ ਹਨ?
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: - ਨਿਵੇਕਲੀ ਬੀਮਾ ਪਾਲਸੀ: ਹੁਣ ਜਿੰਨੀ ਗੱਡੀ ਚੱਲੇਗੀ ਉਸੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਰ ਸਕੋਗੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ
ਯੂਕੇ(ਬਿ੍ਰਟੇਨ) ਦੀ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਅੰਤ
ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਇਨਕਲਾਬ 1857 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਦਰੋਹ ਜਾਂ ਬਗਾਵਤ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ। ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਿ੍ਰਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਲਈ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਇਸ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਿ੍ਰਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1858 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਐਕਟ ਬਣਾ ਕੇ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ ਕੀਤਾ।
ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਜ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਿੱਧਾ ਬਿ੍ਰਟਿਸ਼ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵਿਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕਵਾਇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 1873 ਵਿਚ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਸਟਾਕ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਮੁਕਤ ਐਕਟ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ 1 ਜਨਵਰੀ 1874 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ 1 ਜੂਨ 1874 ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣੀ ਨਵੀਂ ਕੰਪਨੀ
19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬੰਦ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਲ 2003 ਵਿਚ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ ਇਸਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: - 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਬਦਲਣਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਯਮ, ਫ਼ੋਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋਣਗੇ ਪ੍ਰਭਾਵਤ
ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਉੱਦਮੀ ਸੰਜੀਵ ਮਹਿਤਾ ਨੇ 2005 ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਖਰੀਦ ਲਿਆ। ਫਿਰ ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੀ, ਚਾਹ, ਕਾਫੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਵਿਚ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿਚ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਨੇ 1918 ਵਿਚ ਬਿ੍ਰਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਆਖ਼ਰੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੋਹਰ ਸਮੇਤ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦੀ ਟਕਸਾਲ ਦਾ ਪਰਮਿਟ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਯਾਤਰਾ, ਸਿਗਾਰ, ਜਿਨ, ਲਾਈਫ ਸਟਾਈਲ, ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਵਰਗੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: - ਅਲਵਿਦਾ 2020 : ਇਸ ਸਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਦਾ ਰਿਹਾ ਦਬਦਬਾ, ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ-ਧੋਨੀ-ਵਿਰਾਟ ਦੀ ਰਹੀ ਮੰਗ
ਸੰਜੀਵ ਮਹਿਤਾ ਕੌਣ ਹੈ?
ਆਪਣੀ ਮਾਈਕਰੋਬਾਇਓਲੋਜਿਸਟ ਪਤਨੀ ਐਮੀ ਅਤੇ ਬੇਟੇ ਅਰਜੁਨ ਅਤੇ ਬੇਟੀ ਅਨੁਸ਼ਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੰਡਨ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮਹਿਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਇੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਹਿਤਾ ਦੇ ਦਾਦਾ ਗਫੂਰਚੰਦ ਮਹਿਤਾ ਨੇ 1920 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਹੀ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਹੀਰੇ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਗੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਸੀ। ਗਫੂਰਚੰਦ 1938 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਏ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: - ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟੀਆਂ; ਬਾਜ਼ਾਰ ਨਾਲੋਂ ਸਸਤਾ ਸੋਨਾ ਖ਼ਰੀਦਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 1 ਦਿਨ ਬਾਕੀ
ਸੰਜੀਵ ਮਹਿਤਾ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਸਿਡੇਨਹੈਮ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਹੋਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿਚ ਹੀਰੇ ’ਚ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1983 ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਹੀਰੇ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਫੈਲਾਇਆ। ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ ਬਰਾਮਦ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: - ਕੀ ਕਰੰਸੀ ਤੋਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਕੋਰੋਨਾ? 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਿਆ ਇਹ ਜਵਾਬ
ਫਾਰਮਾ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸਹੁਰਾ ਜਸ਼ੂਭਾਈ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਰੂਸ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਲਿਵਰ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਸਾਮਰਾਜ ਬਣਾਇਆ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਿੰਦਰਾ ਅਤੇ ਯੂ.ਏ.ਈ. ਦੇ ਲੂਲੂ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮੂਹਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਸਬੰਧੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।
