PM ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਖੇਤੀ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਕੀਤੀ ਅਪੀਲ, ਜਾਣੋ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਮਾਗਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਜਾਂ ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਖੇਤੀ  ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਸਬੰਧੀ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋਣਗੇ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਗਲੇ ਹਫਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ ਇਹ 5 IPO, ਜਾਣੋ ਸ਼ੇਅਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰੇ ਮਾਰਕੀਟ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ

ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਖੇਤੀ ਕੀ ਹੈ

ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਨੈਚੁਰਲ ਫਾਰਮਿੰਗ (ZNBF) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਦ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਾਹਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣਾ। ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਸ਼ਬਦ ਸਾਰੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਜ਼ੀਰੋ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ZBNF ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਵੱਲ ਸੇਧ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ, ਰਸਾਇਣ ਮੁਕਤ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਘੱਟ ਲਾਗਤ (ਜ਼ੀਰੋ ਲਾਗਤ) ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ZBNF, ਇੱਕ ਖੇਤੀ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਵਿੱਚ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।

ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਤੀਬਰ ਸਿੰਚਾਈ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ, 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ, ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਐਵਾਰਡੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਪਾਲੇਕਰ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਰਕਾਰ ਪਰਮਪਰਾਗਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ (PKVY) ਦੀ ਸਮਰਪਿਤ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ੀਰੋ ਬੀ ਸਮੇਤ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰਸਾਇਣ ਮੁਕਤ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਹੈ। ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ, ਖੇਤੀ ਲਈ ਬਾਹਰੋਂ ਆਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਤਪਾਦ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸੀ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਹੇ ਅਤੇ ਗਊ ਮੂਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਨਾਲ 30 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗਊ ਦੇ ਗੋਬਰ ਅਤੇ ਗਊ ਮੂਤਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ 'ਸਰਕਾਰੀ' ਪੂੰਜੀ

ਦੇਸੀ ਨਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਗਊਆਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਰੱਖਿਆ 

ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਊ ਪਾਲਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੀਵ ਅਮ੍ਰਿਤ, ਘਣ ਜੀਵ ਅਮ੍ਰਿਤ, ਜਾਮਨ ਬੀਜਾਮ੍ਰਿਤ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਹੇ ਅਤੇ ਮੂਤਰ ਤੋਂ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੈਵਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੀਵ ਅਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੰਚਾਈ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬੀਜਾਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਦੇਸੀ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਵਰਤੋਂ

ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਸਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਬਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਖਾਦਾਂ , ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਬੀਜ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਜ਼ੀਰੋ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਿੰਗਲ ਖੇਤੀ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਉਹ ਬਹੁ-ਫਸਲੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫ਼ਸਲ ਉਗਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਨਾਲ ਕਈ ਫ਼ਸਲਾਂ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤੀ ਦੌਰਾਨ 4 ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : PM ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ- 'ਬੈਂਕ ਡੁੱਬਣ 'ਤੇ ਖ਼ਾਤਾਧਾਰਕ ਨੂੰ 90 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਪਸ ਮਿਲਣਗੇ ਪੈਸੇ'

ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤਕਨੀਕਾਂ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨਾ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਮੂਨਾ ਸਰਵੇਖਣ ਦਫਤਰ (ਐਨਐਸਐਸਓ) ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖਾਦਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਕਾਰਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਾਗਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲਾਗਤ ਵਧ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਹਨ।

2022 ਤੱਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਖੇਤੀ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਬਾਹਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ZBNF ਵਰਗੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਖੇਤੀ ਮਾਡਲ ਖੇਤੀ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰਜ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਵਾਧੂ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਆਪਣੇ ਬੀਜਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕੁਦਰਤੀ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਸਮਕਾਲੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗੀ ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ਜੰਗ! ਸਰਿੰਜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਪਲਾਂਟ

ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ

ਕੋਈ ਬਾਹਰੀ ਵਾਧੂ ਖ਼ਰਚਾ ਨਹੀਂ
365 ਦਿਨ  ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਫਸਲਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਜਾਣਾ (ਜੀਵਤ ਜੜ੍ਹ)
ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਗੜਬੜ
ਜ਼ਰੂਰੀ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਵਜੋਂ ਬਾਇਓਸਟਿਮੂਲੈਂਟਸ
ਦੇਸੀ ਬੀਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ
ਮਿਸ਼ਰਤ ਫਸਲ
ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ
ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਨਮੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ
ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਣਾ
ਮਿੱਟੀ 'ਤੇ ਜੈਵਿਕ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣਾ
ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਦੁਆਰਾ ਕੀਟ-ਪ੍ਰਬੰਧਨ
ਕੋਈ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਖਾਦ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ, ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਭਾਰਤ-ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੋਵੇਗਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਜਲਦ ਪੂਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤਾ

ZBNF ਤਕਨੀਕ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਕੁਝ ਰਾਜ

ਕਰਨਾਟਕ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ/ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਬੰਧਤ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ/ਬਾਗਬਾਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ/ਸਬੰਧਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਦੇ 10 ਐਗਰੋ ਕਲਾਈਮੈਟਿਕ ਜ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ 2000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਲਟ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ZBNF ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। 

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਮਈ, 2018 ਤੋਂ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੋਜਨਾ 'ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤਿਕਖੇਤੀ ਖੁਸ਼ਕਿਸਾਨ' ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ।

ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ZBNF ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਫਸਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਪੱਤਾ ਮਾਈਨਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ZBNF ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਸਨ।
ਕੇਰਲ - ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ZBNF ਵੱਲ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ - ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਤੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ ZBNF ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਰਾਇਥੁਸਾਧਿਕਾਰ ਸੰਸਥਾ (RySS), ਸਰਕਾਰ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਰੀਡਿੰਗ, ਯੂਕੇ ਵਰਲਡ ਐਗਰੋ ਫੋਰੈਸਟਰੀ ਸੈਂਟਰ, ਨੈਰੋਬੀ, FAO ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ZBNF ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਚੀਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵੱਡੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਸਦਨ 'ਚ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਇਹ ਬਿੱਲ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।