ਰੂਸ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ਵਧਿਆ, ਰੁਪਏ 'ਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਟਿਲਤਾਵਾਂ ਬਰਕਰਾਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮਾਸਕੋ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 22 ਵਿੱਚ 25ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸੀ।

ਵਣਜ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਦਸੰਬਰ ਦੌਰਾਨ ਵਪਾਰ ਵਧ ਕੇ 35 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸੇ ਅਰਸੇ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ 9.1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਪਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ 'ਚ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ ਸਵਾਰ, ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼

ਰੂਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਵਧਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਦਸੰਬਰ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਰਿਆਇਤੀ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਰੂਸ ਕੋਲੋਂ 32.81 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੁੱਲ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ 17.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਹੁਣ ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਤੇਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਖਾਦ, ਕੋਲਾ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁੱਲ ਦਰਾਮਦ ਵਿਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਲਗਭਗ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਨਾ ਖਰੀਦਣ ਅਤੇ ਜੀ-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕਾਫੀ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਸਸਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਨੌਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਤੋਂ ਜਿੰਨਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦੇ ਗਏ ਤੇਲ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਛੇਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਅੰਨਾਲੇਨਾ ਬੀਅਰਬੌਕ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਯੂਰਪ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਊਰਜਾ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਵਪਾਰਕ ਟੋਕਰੀ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Jet Airways ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਰੇਸ਼ ਗੋਇਲ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਮਾਮਲੇ ’ਚ FIR ਰੱਦ

ਨਿਰਯਾਤ ਦੀ ਹੌਲੀ ਰਫ਼ਤਾਰ

ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਰੂਸ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਨਿਰਯਾਤ ਇੰਨੇ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ 'ਚ ਰੂਸ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ 13.5 ਫੀਸਦੀ ਘਟ ਕੇ 2.2 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਪਰ ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 'ਚ ਬਰਾਮਦ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ 'ਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਪਰ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਮੱਠੀ ਰਹੀ।

ਇਹ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰਕ ਸੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਨਿਪਟਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਨਵੀਆਂ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਹ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਜੇਕਰ ਰੁਪਏ 'ਚ ਵਪਾਰ ਵਧਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਰੂਸੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੱਡੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀ ਇਕ ਕੰਪਨੀ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਹੈ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ

ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ “ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਜਿਹੇ ਸੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਧੀ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਹੋਣੀ ਬਾਕੀ ਹੈ।” 
ਅਪਰੈਲ-ਦਸੰਬਰ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰੂਸ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ 30.61 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 4.03 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੀ, ਜੋ ਵੱਧ ਦਰਾਮਦ ਅਤੇ ਘੱਟ ਨਿਰਯਾਤ ਕਾਰਨ ਸੀ।

ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪੋਰਟ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਜੇ ਸਹਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ ਚੀਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਸਹਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਰੂਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਰਿਆਇਤੀ/ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਾਲ ਵੀ ਲੜ ਸਕੇ ਹਾਂ। ਰੂਸ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼, ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਿਫਾਇੰਡ ਤੇਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਇਸ ਸਾਲ ਗਲੋਬਲ ਗ੍ਰੋਥ ’ਚ 15 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਵੇਗਾ ਭਾਰਤ : ਕ੍ਰਿਸਟਲੀਨਾ ਜਾਰਜੀਵਾ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।