ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਨੀਂਦ, ਬੱਸ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ
Friday, Dec 06, 2024 - 05:28 AM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਆਧੁਨਿਕ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵੱਧਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਆਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਧਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 10 ਵਿੱਚੋਂ 4 ਲੋਕ ਨੀਂਦ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਹੋਰ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਹਤ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:
1. ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਹਲਦੀ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਗਰਮ ਦੂਧ ਵਿੱਚ ਹਲਦੀ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਨਸਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਚੰਗੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
2. ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਚਾਹ
ਤੁਲਸੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲ ਕੇ ਚਾਹ ਬਣਾਉ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਵਧੀਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
3. ਚਮਨਪ੍ਰਾਸ਼ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਦ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਚ ਚਮਨਪ੍ਰਾਸ਼ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਦ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
4. ਲੈਵੈਂਡਰ ਤੇਲ (Essential Oil)
ਆਪਣੇ ਸਿਰਹਾਣੇ 'ਤੇ ਲੈਵੈਂਡਰ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਛਿੜਕੋ। ਇਸ ਦੀ ਸੁਗੰਧ (ਮਹਿਕ) ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
5. ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਯੋਗ
ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 5-10 ਮਿੰਟ ਧਿਆਨ ਲਗਾਓ ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਣਾਆਇਮ ਕਰੋ। ਇਹ ਮਨ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਰਿਲੈਕਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।
6. ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਮਸਾਜ
ਘਰ ਵਿੱਚ ਘਿਉ ਜਾਂ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਮਸਾਜ ਕਰੋ। ਇਹ ਬਲੱਡ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਸਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
7. ਬਦਾਮ ਜਾਂ ਅਖਰੋਟ ਖਾਓ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਬਦਾਮ ਜਾਂ ਅਖਰੋਟ ਖਾਣਾ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਮੈਲਾਟੋਨਿਨ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਹਨ।
8. ਆਹਾਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ
ਸੌਣ ਤੋਂ 2-3 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਲਕਾ ਖਾਣਾ ਖਾਓ। ਤੇਜ਼ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਲ ਵਾਲੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਚੋ।
9. ਮੋਬਾਈਲ/ਐੱਲ. ਈ. ਡੀ. ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੋਂ ਦੂਰੀ
ਸੌਣ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਜਾਂ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣਾ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਇਹ ਬ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
10. ਨਿਯਮਿਤ ਰੁਟੀਨ ਬਣਾਓ
ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸੌਣਾ ਅਤੇ ਉਠਣਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸਰੀਰ ਦੀ ਘੜੀ (ਬਾਇਓਲੌਜਿਕਲ ਕਲੌਕ) ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਖਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਚਿਕਿਤਸਕ (ਮਹਿਰ ਡਾਕਟਰ) ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਵੋ।
ਇਹ ਤਾਂ ਹੋਈ ਨੀਂਦ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਓਪਾਅਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਪਰ ਕੀ ਤਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਪਿੱਛਲੇ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਨਹੀਂ ਨਾ, ਤਾਂ ਆਓ ਤਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬੈੱਡ 'ਤੇ ਪਏ ਪਾਸੇ ਮਾਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਪਰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।
ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ:
- ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਗੈਜਟਸ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਆਦਤ।
- ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਫ਼ਤਰੀ ਤਣਾਅ।
- ਗਲਤ ਆਹਾਰ ਅਤੇ ਅਣਿਯਮਿਤ ਰੁਟੀਨ।
- ਕਸਰਤ ਦੀ ਘਾਟ।
- ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਤਮਾਕੂ ਜਿਹੀਆਂ ਆਦਤਾਂ।