ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਭਰਮ, ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ : ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ' ਦੌਰਾਨ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਇੱਕ "ਭਰਮ" ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਰਮਿਤ ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਫੌਜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਦੁਨੀਆ ਸਾਡੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਦੇਖ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਦੇਰੀ ਜਾਂ ਗਲਤੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।"

ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਪਕਰਣ ਜੋ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਸੁਧਾਰ ਉੱਚ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਤੇ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਕਾਰਨ ਸਫਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।" ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਡਿਫੈਂਸ ਅਕਾਊਂਟਸ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ (ਡੀਏਡੀ) ਦੇ ਕੰਟਰੋਲਰਾਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਵਧਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ "ਕੰਟਰੋਲਰ" ਤੋਂ "ਸਹੂਲਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ" ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਵਿਆਪਕ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਟਾਕਹੋਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2024 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਫੌਜੀ ਖਰਚ 2.7 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੌਕੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਨਵੇਂ ਆਦਰਸ਼ "ਚੇਤਾਵਨੀ, ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ, ਅਨੁਕੂਲ" ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਹਨ ਸਗੋਂ ਅੱਜ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੇ ਰੱਖਿਆ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਾਰਜ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਬਾਹਰੀ ਆਡਿਟ ਜਾਂ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਤਮ-ਨਿਰੀਖਣ ਰਾਹੀਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ। ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੇ ਸੁਧਾਰ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਘੱਟ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਇੱਕ ਭਰਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸ਼ਾਂਤ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਨੂੰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਚਾਨਕ ਵਿਕਾਸ ਸਾਡੀ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।" ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਚਾਹੇ ਇਹ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣਾ, ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡੀਏਡੀ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ, ਬਜਟ ਅਤੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। 

ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਦੀ ਵਧਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਖ਼ਰਚ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖ਼ਰਚੇ ਵਜੋਂ ਵਿਚਾਰਨ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਇੱਕ ਗੁਣਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੇ ਆਰਥਿਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ, "ਹਾਲ ਹੀ ਤੱਕ, ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਇਹ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਚਾਲਕ ਹਨ।" ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਦੋਹਰੀ-ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।