ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ''ਚ 12 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ''ਫ਼ੀਸ'' ਦੇ ਰਹੇ ਮਾਪੇ, ਰਿਪੋਰਟ ''ਚ ਹੋਇਆ ਖੁਲਾਸਾ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖਰਚੇ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਨਤਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਔਸਤਨ 12 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚਾ ਯਾਨੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰਚਾ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਕਿਹੜੀ ਸਰਵੇਖਣ ਰਿਪੋਰਟ ਹੈ? ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ? ਨਾਲ ਹੀ, ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਸੀ?

CMS ਰਿਪੋਰਟ ਕੀ ਹੈ?
ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖਰਚੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਮਾਡਿਊਲਰ ਸਰਵੇਖਣ (CMS) ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, CMS ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਮੂਨਾ ਸਰਵੇਖਣ (NSS) ਦੇ 80ਵੇਂ ਦੌਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਮੌਜੂਦਾ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੋਚਿੰਗ 'ਤੇ ਔਸਤ ਖਰਚ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ 52,085 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ 57,742 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ।

ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ 2,863 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ 35,758 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਸੀਐਮਐਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਗੈਰ-ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖਰਚ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਔਸਤਨ 2,863 ਰੁਪਏ (ਪੇਂਡੂ + ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਿਲਾ ਕੇ) ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਪੇਂਡੂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 2,639 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 2,863 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਔਸਤਨ ਖਰਚ 15,364 ਰੁਪਏ (ਪੇਂਡੂ + ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਿਲਾ ਕੇ) ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਨਿੱਜੀ ਗੈਰ-ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ (ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ) ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਔਸਤਨ ਖਰਚ 28,693 ਰੁਪਏ (ਪੇਂਡੂ + ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਿਲਾ ਕੇ) ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖਰਚ 35,758 ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ 22,869 ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖਰਚ ਵਿੱਚ ਇਸ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚ
ਸੀਐਮਐਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰਚ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸਾਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ 'ਤੇ ਖਰਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੌਜੂਦਾ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਔਸਤਨ 7,111 ਰੁਪਏ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸ ਵਜੋਂ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਰੇਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ 'ਤੇ ਔਸਤਨ 2,002 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਹਨ।