ਰੋਜ਼ਾ ਵਿਵਾਦ ਦਰਮਿਆਨ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦਾ ਐਡਿਟਿਡ ਵੀਡੀਓ ਹੋ ਰਿਹਾ ਵਾਇਰਲ
Tuesday, Mar 11, 2025 - 12:39 AM (IST)
Fact Check By BOOM
ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਬੂਮ ਨੇ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ 'ਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦੀ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ AI ਜਨਰੇਟ ਹੋਈ ਹੈ। ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਨੇ 11 ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਈਦ ਦੀਆਂ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ AI ਵੌਇਸ ਕਲੋਨਿੰਗ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ।
ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ ਤਹਿਤ 4 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਖਿਲਾਫ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਮੈਚ 'ਚ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੌਰਾਨ ਗਰਾਊਂਡ 'ਤੇ ਐਨਰਜੀ ਡਰਿੰਕ ਪੀਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੌਰਾਨ ਰੋਜ਼ੇ ਨਾ ਰੱਖਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਟ੍ਰੋਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੌਲਾਨਾ ਸ਼ਹਾਬੂਦੀਨ ਰਜ਼ਵੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਅਪਰਾਧ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਲਸਿਲੇ 'ਚ ਹੁਣ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ, "ਹਾਂ, ਮੈਂ ਉਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਤੋੜਿਆ। ਮੁਸਲਿਮ ਭਰਾਵੋ ਅਤੇ ਭੈਣੋ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਗਲਤ ਨਾ ਸਮਝੋ। ਮੈਂ ਅਜਿਹਾ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰਾ ਕਰੀਅਰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ।"
ਭਾਰਤ ਨੇ 9 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਚਾਰ ਵਿਕਟਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾ ਕੇ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ 2025 ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
ਐਕਸ 'ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦੇ ਇਸ ਐਡਿਟ ਕੀਤੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ।'' ਇਸ ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਸ਼ਮੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡ੍ਰਿੰਕ ਕਰਦੇ ਦੀ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਪੋਸਟ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ.
ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ : ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਐਡਿਟਿਡ ਹੈ
ਬੂਮ ਨੇ ਗੂਗਲ 'ਤੇ ਸਬੰਧਤ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ਮੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਜਿਹੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰੋਧਾਨੀ ਕ੍ਰਿਏਸ਼ਨਜ਼ ਦੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਕਾਉਂਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਥੇ ਵੀ ਇਸੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓ ਲੱਭਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਹੈਂਡਲ 'ਤੇ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਸਾਨੂੰ 11 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2024 ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਈਦ ਦੀਆਂ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਦਿੰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਇੱਕ ਫਰਜ਼ੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਏਆਈ ਜਨਿਤ ਹੈ
ਅਸੀਂ ਇਸਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ AI ਡਿਟੈਕਟਰ ਟੂਲ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। Hiya.ai ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ AI ਬਣਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 96 ਫੀਸਦੀ ਸੀ, ਜਦਕਿ resemble.ai ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਅਲੀ ਵੀ ਕਿਹਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਸੀਂ ਬਫੇਲੋ ਵਿਖੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਮੀਡੀਆ ਫੋਰੈਂਸਿਕਸ ਲੈਬ ਦੇ ਡੀਪਫੇਕ ਓ ਮੀਟਰ, ਇੱਕ ਡੀਪਫੇਕ ਖੋਜ ਟੂਲ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਆਡੀਓ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੋਜ ਮਾਡਲਾਂ ਨੇ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦੀ ਵਾਇਰਲ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ AI ਜਨਰੇਟ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਕਾਊਂਟ 'ਤੇ ਦੂਜੇ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਦੇ ਫਰਜ਼ੀ ਵੀਡੀਓ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰੋਧਾਨੀ ਕ੍ਰਿਏਸ਼ਨਜ਼ ਨਾਮ ਦੇ ਇਸ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਹੈਂਡਲ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਦੇ ਵੀ ਐਡਿਟ ਕੀਤੇ ਵੀਡੀਓ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਮੀ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਸਰਫਰਾਜ਼ ਖਾਨ, ਯੂਸਫ ਪਠਾਨ, ਰਾਸ਼ਿਦ ਖਾਨ, ਸ਼ੋਏਬ ਅਖਤਰ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਸਿਰਾਜ ਵਰਗੇ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਰਜ਼ੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸਰਫਰਾਜ਼ ਖਾਨ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓ, ਯੂਸਫ ਪਠਾਨ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓ, ਰਾਸ਼ਿਦ ਖਾਨ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖੋ।
ਅਸੀਂ AI ਡਿਟੈਕਟਰ ਟੂਲ hiya.ai 'ਤੇ ਯੂਸਫ ਪਠਾਨ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਆਵਾਜ਼ AI ਜਨਰੇਟ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਸੀ।
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ BOOM ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)
