Fact Check: ਕੀ ਮਹਾਕੁੰਭ ''ਚ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਕੋਰੋਨਾ?

Fact Check by thip.media

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਇਕ ਪੋਸਟ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਕਾਰਨ ਕੋਰੋਨਾ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਕਡਾਊਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਪੋਸਟ ਦੀ ਤੱਥ-ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਬਿਲਕੁਲ ਗਲਤ ਹੈ।

ਦਾਅਵਾ
ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਇਕ ਪੋਸਟ ਰਾਹੀਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਕਾਰਨ ਕੋਰੋਨਾ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਕਡਾਊਨ ਲੱਗ ਚੁੱਕਾ ਹੈ- ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ। ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ-

ਤੱਥ ਜਾਂਚ
ਕੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਕੇਸ ਹਨ?
ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 03 ਫਰਵਰੀ 2025, 08:00 ਭਾਰਤੀ ਮਿਆਰੀ ਸਮੇਂ (GMT + 5:30) ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ COVID-19 ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ 5 ਐਕਟਿਵ ਕੇਸ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 4,45,10,940 ਲੋਕ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ 5,33,662 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੇ ਕੁੱਲ ਕੇਸ 220,68,94,861 ਹਨ।

ਨਾਲ ਹੀ, ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਕੇਸ 00 ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਹੋਰ ਮੁੜ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ, ਜੋ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਵੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਕੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਕਡਾਊਨ ਲੱਗ ਚੁੱਕਾ ਹੈ?
ਨਹੀਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਲਾਕਡਾਊਨ ਇੱਕ ਰੋਕਥਾਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਇਕੱਠ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਕਡਾਊਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੋਕ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ​​ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਦੋਂ ਲਾਕ ਡਾਊਨ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ।

ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਲਾਕ ਡਾਊਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕੀ ਮਹਾਕੁੰਭ ਕਾਰਨ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੋਰੋਨਾ?
ਨਹੀਂ। ਫਿਲਹਾਲ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਸੂਚਨਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ, ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਆਦਿ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਠੋਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।

ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਵਿੱਚ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਚਾਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਿੱਚ 3.5 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਖ਼ਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚਾਲੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਦੀ ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ 1000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਡੀਕਲ ਕਰਮਚਾਰੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਹਾਕੁੰਭ ਨਗਰ ਦੇ ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ 300 ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। 360 ਬਿਸਤਰਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ 23 ਹਸਪਤਾਲ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੈਡੀਕਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਮੈਡੀਕਲ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਲਈ 233 ਵਾਟਰ ਏ.ਟੀ.ਐਮ. ਰਾਹੀਂ 40 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ 24 ਘੰਟੇ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ੁੱਧ ਪਾਣੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਤੁਸੀਂ ਮਹਾਕੁੰਭ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰੈਸ ਰਿਲੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਠੋਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੀ ਕੁੰਭ ਦੌਰਾਨ ਸਫ਼ਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਡੈਟੋਲ ਇੰਡੀਆ ਕੁੰਭ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਧੋਣ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ।

Dettol #BanegaSwasthIndia At Maha Kumbh | In a city that welcomes over 40 crore devotees, saints, and pilgrims for the Maha Kumbh Mela, hygiene and health become paramount. Dettol Banega Swasth India is playing an important role in leading the effort to create a Swachh & Swasth… pic.twitter.com/vqFZ4kvhub

— Banega Swasth India (@banegaswasthind) February 4, 2025

ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 13 ਜਨਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 26 ਫਰਵਰੀ 2025 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵੈਬਸਾਈਟ ਵੀ ਬਣਾਈ ਹੈ।

ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ ?
ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਅਸੀਂ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਵੀ ਚੈੱਕ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਦਾ ਨਾਂ Tina Lahiri ਹੈ। ਉਸ ਦੇ 84,000 ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਫੈਸ਼ਨ ਮਾਡਲ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ 5 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਸਕ੍ਰੋਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਰੀਲਾਂ, ਤਸਵੀਰਾਂ ਆਦਿ ਲੱਭੀਆਂ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਨੇ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਫੈਲਾਇਆ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਕੋਈ ਸਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਰਗ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਪੋਸਟਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਉਪਰੋਕਤ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੌਰਾਨ ਕੋਰੋਨਾ ਫੈਲਣ ਦੀ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਲਾਕਡਾਊਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਬਿਲਕੁਲ ਗਲਤ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ - ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਚਮਤਕਾਰੀ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 21 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਲੌਕਡਾਊਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
 

(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ thip.media ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।