Fact Check ; ਮਹਾਕੁੰਭ 'ਚ ਵੰਡੇ ਜਾਣਗੇ 5 ਲੱਖ ਕੰਡੋਮ ! ਇਹ ਹੈ ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਅਸਲ ਸੱਚਾਈ
Saturday, Jan 25, 2025 - 03:25 AM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਲੱਖ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡੇ ਜਾਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਫਰਜ਼ੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਕਟਿੰਗ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯੂ.ਪੀ. ਸਰਕਾਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਲੱਖ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡੇਗੀ।
ਬੂਮ ਨੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਝੂਠੀ ਹੈ। ਯੂ.ਪੀ. ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮੇਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ। ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਰਾਜੇਸ਼ ਦਿਵੇਦੀ ਨੇ ਬੂਮ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਝੂਠਾ ਹੈ।
X 'ਤੇ ਇੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਇਸ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਕਟਿੰਗ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲਿਖਿਆ, 'ਚਾਹ, ਗਾਂਜਾ, ਭੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਕੰਡੋਮ ਵੀ, ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਮੇਲਾ ਹੈ ?'
ਇਹ ਪੇਪਰ ਕਲਿੱਪ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
(ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ)
ਪੜਤਾਲ
ਬੂਮ ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਅਖਬਾਰ ਦੀ ਕਟਿੰਗ 2019 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਕਈ ਤੱਥ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਅਖਬਾਰ ਦੀ ਕਟਿੰਗ ਦੀ ਤੱਥ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।
ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਵਾਇਰਲ ਅਖਬਾਰ ਦੀ ਕਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੋਤ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 2019 ਵਿੱਚ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡੇ ਜਾਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਵੀ ਝੂਠਾ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਕਲਿੱਪ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਜਨਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦ ਸਿਪਾਹੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਿਊਜ਼ ਪੋਰਟਲ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਹੁਣ ਡਿਲੀਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵ ਵਰਜ਼ਨ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡਣ ਸਬੰਧੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮੇਲਾ 2025 ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ, X ਹੈਂਡਲ ਅਤੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਪੁਲਸ ਦੇ X ਹੈਂਡਲ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਸਾਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਟੇਟ ਏਡਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਸੋਸਾਇਟੀ (UPSACS) ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਕੋਈ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਸਾਹੂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮੇਲਾ 2025 ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਫ਼-ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈਲਥ ਬੂਥ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸੈਨੇਟਰੀ ਨੈਪਕਿਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਹੋਰ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਰਾਜੇਸ਼ ਦਿਵੇਦੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਕੰਡੋਮ ਵੰਡਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਗਲਤ ਹੈ।
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ Boom ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ
