Fact Check By PTI

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ 25 ਸੈਕਿੰਡ ਦੀ ਕਲਿੱਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬੈਠੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਕਦੇ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰਸ ਇਸ ਕਲਿੱਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਹਾਲੀਆ ਅਮਰੀਕਾ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੀ.ਟੀ.ਆਈ. ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਡੈਸਕ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਹਾਲ ਹੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਫਰਵਰੀ 2020 ਦਾ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰ ਹੁਣ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਹਾਲੀਆ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਦਾਅਵਾ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ, 'ਤਰੁਣ ਗੌਤਮ' ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ 14 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਐਕਸ' (ਪਹਿਲਾਂ ਟਵਿੱਟਰ) 'ਤੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲਿਖਿਆ, "ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਕਿ ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਇਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੀ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਸੀ।" ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਕਹਿ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਲਿੰਕ, ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨਸ਼ਾਟ ਇੱਥੇ ਦੇਖੋ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਕਨੋਜੀਆ ਨੇ ਵੀ 14 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲਿਖਿਆ, "ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ ਹਾਸੇ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।" ਪੋਸਟ ਲਿੰਕ, ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨਸ਼ਾਟ ਇੱਥੇ ਦੇਖੋ।

ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸਾਧ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਦੁਨੀਆ ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਹੱਸ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਬੇਸ਼ਰਮ ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ... ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਾਸੇ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।" ਪੋਸਟ ਲਿੰਕ, ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨਸ਼ਾਟ ਇੱਥੇ ਦੇਖੋ।

ਜਾਂਚ
ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ, ਡੈਸਕ ਨੇ ਗੂਗਲ ਲੈਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦੇ 'ਕੀ ਫਰੇਮਾਂ' ਦੀ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ 'ਡੈਮਨ ਇਮਾਨੀ' ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰ ਦੇ ਅਕਾਊਂਟ 'ਤੇ ਮਿਲਿਆ। ਉਸਨੇ 27 ਫਰਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲਿਖਿਆ, "ਹਰੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਇਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੌਣ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?" ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਪੋਸਟ ਵੇਖੋ।

ਸੰਬੰਧਿਤ ਕੀਵਰਡਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਗੂਗਲ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ 'ਤੇ, ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟ 'ਨਿਊਯਾਰਕ ਪੋਸਟ' ਦੀ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਇਆ ਸੀ।

28 ਫਰਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟ 'ਲੈਟੇਸਟਲੀ' ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 'ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ 26 ਫਰਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ 'ਨਿਊਯਾਰਕ ਪੋਸਟ' ਦੀ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਇਆ। ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹੋ।

ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ, ਡੈਸਕ ਨੂੰ 'ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ' ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮਿਲੀ। 28 ਫਰਵਰੀ 2020 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ, 'ਨਿਊਯਾਰਕ ਪੋਸਟ' ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਐਬੋਨੀ ਬਾਊਡਨ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਰਘੁਵੀਰ ਗੋਇਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 26 ਫਰਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ ਟਰੰਪ ਦੀ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਟਰੰਪ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬੈਠੀ ਨਿਊਯਾਰਕ ਪੋਸਟ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਪੂਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ 12 ਤੋਂ 14 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਨਿੱਘਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੀ ਅਮਰੀਕੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੇ, ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਇੱਥੇ, ਇੱਥੇ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਵੇਖੋ।

ਸਾਡੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਫਰਵਰੀ 2020 ਦੀ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰ ਹੁਣ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਹਾਲੀਆ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਦਾਅਵਾ
“ਇਸ ਅਮਰੀਕੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਇਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੀ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਕਹਿ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਤੱਥ
ਪੀ.ਟੀ.ਆਈ. ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਡੈਸਕ ਨੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਾਇਰਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਪਾਇਆ।

ਸਿੱਟਾ
ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਫਰਵਰੀ 2020 ਦੀ ਹੈ। ਯੂਜ਼ਰ ਹੁਣ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਹਾਲੀਆ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ PTI ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।)