ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ''ਚ ਤਖਤਾਪਲਟ ਦਾ ਭਾਰਤੀਆਂ ''ਤੇ ਵੀ ਪਵੇਗਾ ਅਸਰ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਸੰਕਟ
Tuesday, Aug 06, 2024 - 06:46 PM (IST)
ਢਾਕਾ : ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਖ਼ਤਾਪਲਟ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤੀਆਂ 'ਤੇ ਪਵੇਗਾ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਗੜਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਕਾਰੋਬਾਰ ਠੱਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਸੰਕਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 150 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਯਾਤ-ਨਿਰਯਾਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਹੋਰ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਕੁੱਲ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 12 ਫੀਸਦੀ ਇਕੱਲੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 6052 ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚਾਵਲ, ਕਪਾਹ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ, ਸੂਤੀ ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਕੌਫੀ, ਚਾਹ, ਮਸਾਲੇ, ਖੰਡ, ਕਨਫੈਕਸ਼ਨਰੀ, ਰਿਫਾਇੰਡ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਤੇਲ, ਰਸਾਇਣ, ਕਪਾਹ, ਲੋਹਾ ਅਤੇ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਵਾਹਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਆਯਾਤ ਵਸਤੂਆਂ ਮੱਛੀ, ਪਲਾਸਟਿਕ, ਚਮੜਾ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ ਆਦਿ ਹਨ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ, ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ, ਲੋਹਾ ਅਤੇ ਸਟੀਲ, ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਿਰਯਾਤ ਪੂਰੇ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਖੇਤਰ (SAFTA) ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੁਝ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਗਾਰਮੈਂਟਸ ਅਤੇ ਮੇਕ-ਅੱਪ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 56 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਸਥਿਤੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜੇ, ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ, ਜੁੱਤੀਆਂ, ਬੈਗ ਅਤੇ ਪਰਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੀਰਪੁਰ 'ਚ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਫੈਕਟਰੀ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿੱਲੀ ਨਿਵਾਸੀ ਸਰਮਦ ਰਾਣਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਹਾਲਾਤ ਇੰਨੇ ਖਰਾਬ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਇਕੱਲੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੀਰਪੁਰ ਵਿੱਚ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਬੰਦ ਹਨ। ਤਿਆਰ ਮਾਲ ਗੁਦਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ।
ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਫਿਊ ਕਾਰਨ ਸਭ ਕੁਝ ਬੰਦ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰਫਿਊ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਆਮ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਾਲ ਨੂੰ ਗੋਦਾਮ 'ਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਬੰਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਗਜ਼ਨੀ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਚਾਨਕ ਸਥਿਤੀ ਫਿਰ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਚਟਗਾਂਵ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸਾਮਾਨ ਕੰਟੇਨਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ, ਜੂਟ ਅਤੇ ਜੂਟ ਦੇ ਸਮਾਨ, ਚਮੜੇ ਅਤੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਸਮਾਨ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ, ਚੀਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ,ਪੋਰਸਿਲੇਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮੋਂਗਲਾ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਚੁਣੌਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਕਿਨਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਕੜ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਸਫਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਥੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲਟਕ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਉਭਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਰੱਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
