ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ, ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜਨਗਣਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬਲੂਪ੍ਰਿੰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਨਗਣਨਾ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ 16 ਜੂਨ, 2025 ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਨਗਣਨਾ 1 ਮਾਰਚ, 2027 ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਲੱਦਾਖ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਰਗੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ 1 ਅਕਤੂਬਰ, 2026 ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਜਨਗਣਨਾ 1 ਮਾਰਚ, 2027 ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਜਨਗਣਨਾ ਅਤੇ ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਸਰਕਾਰ ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਡਿਜੀਟਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰੇਗੀ। ਵੈਸੇ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 5 ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਸਨ। ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਸਮੇਂ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਲਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੱਚਾ ਘਰ ਹੈ ਜਾਂ ਪੱਕਾ ਘਰ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣਗੇ।

ਜਨਗਣਨਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
ਜਨਗਣਨਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਬੰਧਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ, ਜਨਸੰਖਿਆ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਡੇਟਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਡੇਟਾ ਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।