ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ, ਭਾਰਤ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦੇ ਰਿਹੈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ
Monday, Aug 14, 2023 - 11:23 AM (IST)
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤਾਂ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖਵਾਦੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲੱਭਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਇਕ ਉਦਾਰਹਣ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੱਖਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਹੈ। ਇੱਕ DFRAC ਰਿਪੋਰਟ ਆਨਲਾਈਨ ਹਮਲਾਵਰਤਾ, ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਘਾਤਕ ਅਭਿਆਨ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੱਲਾ-ਸ਼ੇਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਮੁੱਦੇ ਦੇ ਚੈਂਪੀਅਨ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਤਸੁਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਗਲਾਪਣ ਉਦੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉਪਭੋਗਤਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੂਤਘਰ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਡੰਬਨਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੇ ਬਲੋਚ ਅਤੇ ਸਿੰਧੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸਹਿਰ ਸ਼ਿਨਵਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਵਿਘਨਕਾਰੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੂਤਘਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਸੱਦਾ ਅਜਿਹੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਦੇਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਟਵੀਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਇੰਨੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ?
ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਆਨਲਾਈਨ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲੇਬਲ ਨਾਲ ਟੈਗ ਕਰਨਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪੱਖਪਾਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਖੇਡ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਖਾਤੇ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਵਾਧਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਇਕੱਲੇ ਮਾਰਚ 2023 ਵਿੱਚ 150 ਨਵੇਂ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ। ਕਿਸ ਮਕਸਦ ਲਈ, ਕੋਈ ਪੁੱਛ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਆਜ਼ਾਦ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਧਨ ਹਨ ਪਰ ਨਫ਼ਰਤ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ, ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਬਾਰੇ ਘੱਟ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਬਦਲਾਖੋਰੀ ਵਾਲੇ ਏਜੰਡੇ ਵਾਲੀ ਸਵੈ-ਸੇਵਾ ਮੁਹਿੰਮ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਕਿ ਉਹ ਡਿਜੀਟਲ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਅਸਲ-ਜੀਵਨ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਤੱਕ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਨਾ ਕਰਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ।