ਸਰਦੀਆਂ ’ਚ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਜਾਣੋ ਲੱਛਣ ਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਢੰਗ

ਸੰਗਰੂਰ/ਬਰਨਾਲਾ (ਵਿਵੇਕ ਸਿੰਧਵਾਨੀ, ਗੋਇਲ) : ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਇਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਿਆਂ ਨਾਲ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ’ਚ ਇੰਨੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਂ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਾਈਨਸ ਜਾਂ ਸਾਈਨਿਸਾਈਟਿਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਈ.ਐੱਨ.ਟੀ. ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਡਾ. ਗੌਰਵ ਗਰੋਵਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਈਨਸ ਨੱਕ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ’ਚ ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਨੱਕ ’ਚ ਬਲਗਮ ਦਾ ਵਹਾਅ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ’ਚ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ’ਚ ਨੱਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਹੱਡੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਤਿਰਛੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ’ਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਜਾਂ ਧੂੜ, ਧੂੰਆਂ ਉਸ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਹਰ ਸਾਲ 10 ’ਚੋਂ 3 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਈਨਸ ਹੁੰਦੈ

ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਲਾਗ ਕਾਰਨ ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਪਰਤ ’ਚ ਸੋਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਈਨਸ ਪਸ ਜਾਂ ਬਲਗਮ ਆਦਿ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਈਨਸ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ’ਤੇ ਮੱਥੇ, ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਉਪਰਲੇ ਜਬਾੜੇ ’ਤੇ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਈਨਸਾਈਟਿਸ ਇਕ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਲ ਜਾਂ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ’ਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਅੱਠ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਅੱਠ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਾਈਨਸਾਈਟਿਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਦਸਾਂ ’ਚੋਂ ਤਿੰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਈ.ਐੱਨ.ਟੀ. ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਗੌਰਵ ਗਰੋਵਰ ਸਾਈਨਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਸਬੰਧੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਲਗਾਤਾਰ ਨੱਕ ਵਗਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਈਨਸ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ’ਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ, ਗਲਾ ਅਤੇ ਮੱਥੇ ਦੁਆਲੇ ਸੋਜ ਅਤੇ ਦਰਦ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਸੁੰਘਣ ਤੇ ਸਵਾਦ ਲੈਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ’ਚ ਕਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੰਨਾਂ ’ਚ ਦਰਦ, ਉਪਰਲੇ ਜਬਾੜੇ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ’ਚ ਦਰਦ , ਰਾਤ ਨੂੰ ਖੰਘ ਵਧਣਾ, ਗਲੇ ’ਚ ਖਰਾਸ਼, ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ, ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਚਿੜਚਿੜਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ ਵੀ ਸਾਈਨਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫ਼ਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਕਰੋ। ਅਸਲ ’ਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਘਰ ’ਚ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਦਾ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਘਰ ’ਚ ਹਵਾ ਸਾਫ਼ ਰਹੇਗੀ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਪੂਰੀ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੇਗੀ। ਹਵਾ ਧੂੜ ਰਹਿਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਉੱਲੀ ਜਾਂ ਧੂੜ ਦੇ ਕਣ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਏ.ਸੀ. ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਵੈਕਿਊਮ ਕਰੋ।

ਬੀਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੀਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ’ਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਾਬਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਧੋਵੋ। ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਲੇ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਸੁੱਕਣ ਨਾ ਦਿਓ। ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਅਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ।

ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲਓ

ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਮਿਲੇਗੀ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਤੇਜ਼ ਧੂੰਏਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਰਸਾਇਣਾਂ, ਸਿਗਰਟ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਜਾਂ ਤੇਜ਼ ਗੰਧ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ’ਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਈਨਿਸਾਈਟਿਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਲਰਜੀ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।