UPI ਯੂਜ਼ਰਸ ਸਾਵਧਾਨ! ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਖਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦੈ ਖ਼ਾਤਾ
Friday, Dec 12, 2025 - 02:10 PM (IST)
ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ - ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (UPI) ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਔਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਤੱਕ, ਇਹ ਅੱਜ ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਧੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਨਾਲ, UPI ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਹੁਣ ਛੋਟੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਕੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਛੇ ਵੱਡੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੁਧਾਰਦੇ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Zero Balance ਖਾਤਿਆਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ: RBI ਨੇ ਵਧਾਈਆਂ ਮੁਫ਼ਤ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਜਲਦ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ
6 ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਜੋ UPI ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ
ਇੱਥੇ ਛੇ ਆਮ ਗਲਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ:
1. ਅਣਜਾਣ ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਲਿੰਕਾਂ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨਾ: ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ
ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ, ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਤਰੀਕਾ ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਲਿੰਕ ਭੇਜਣਾ ਹੈ। ਅਪਰਾਧੀ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ, ਇੱਕ ਨਾਮਵਰ UPI ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁਨੇਹੇ ਜਾਂ ਈਮੇਲ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਇੱਕ ਆਕਰਸ਼ਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼, KYC ਅੱਪਡੇਟ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਂ ਖਾਤਾ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਲਿੰਕ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸੋਨੇ ਨੇ 2025 'ਚ ਦਿੱਤਾ 67% ਰਿਟਰਨ, ਜਾਣੋ 2026 'ਚ ਕਿੰਨੇ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ ਭਾਅ
ਉਪਭੋਗਤਾ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ ਸਮਝੇ ਇਹਨਾਂ ਲਿੰਕਾਂ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜਾਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ 'ਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਮਾਲਵੇਅਰ ਸਥਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਬੈਂਕ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। "KYC ਅੱਪਡੇਟ," "ਵੱਡਾ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤੋ," ਜਾਂ "ਖਾਤਾ ਬਲਾਕ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ" ਵਰਗੇ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਮਿਟਾ ਦਿਓ। ਬੈਂਕ ਜਾਂ UPI ਕੰਪਨੀਆਂ ਕਦੇ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਲਿੰਕ ਨਹੀਂ ਭੇਜਦੀਆਂ।
2. ਸਕ੍ਰੀਨ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਐਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ UPI ਐਪ ਖੋਲ੍ਹਣਾ
ਕੁਝ ਲੋਕ, ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ, ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਲਈ AnyDesk ਜਾਂ TeamViewer ਵਰਗੀਆਂ 'ਸਕ੍ਰੀਨ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ' ਐਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਐਪਸ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾ ਆਪਣੀ UPI ਐਪ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਪਿੰਨ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਪਰਾਧੀ ਸਕ੍ਰੀਨ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ UPI ਪਿੰਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ ਜਿਸਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਜਾਂ ਜਿਸ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਕੋਈ ਵੀ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਭੁਗਤਾਨ ਸੇਵਾ ਕੰਪਨੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : RBI ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ, 1 ਲੱਖ ਤੱਕ ਦੀ ਜਮ੍ਹਾ ਰਾਸ਼ੀ ’ਤੇ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤਾ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ
3. ਆਪਣਾ UPI ਪਿੰਨ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਪਣਾ ਪਿੰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਜਾਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਆਪਣਾ UPI ਪਿੰਨ, ATM ਪਿੰਨ, ਜਾਂ ਪਾਸਵਰਡ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। UPI ਪਿੰਨ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦਾ ਤਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ UPI ਪਿੰਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਹੁਤ ਗੁਪਤ ਰੱਖੋ। ਇਸਨੂੰ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖੋ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ATM ਪਿੰਨ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ।
4. 'ਕੁਲੈਕਟ ਬੇਨਤੀ/collect request' ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੇ ਬਿਨਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ
ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਅਕਸਰ UPI 'ਤੇ 'ਭੁਗਤਾਨ ਕੁਲੈਕਟ' ਬੇਨਤੀਆਂ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ, ਉਪਭੋਗਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ 'ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ' ਅਤੇ ਵੇਰਵੇ ਪੜ੍ਹੇ ਬਿਨਾਂ 'ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੋ' ਦਬਾਉਂਦੇ ਹਨ। 'ਕੁਲੈਕਟ ਬੇਨਤੀ' ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ 'ਤੇ, ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। UPI 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ। ਆਪਣਾ ਪਿੰਨ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਂ ਹੀ ਦਰਜ ਕਰੋ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੈਸੇ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਪੈਸੇ ਮੰਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ collect request ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਰੱਦ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਡੁੱਬੇਗਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਪੈਸਾ... RBI ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ 3 ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
5. ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਲੌਕ ਅਤੇ UPI ਐਪ ਲੌਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਫ਼ੋਨ ਗੁੰਮ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਗਲਤੀ ਮਹਿੰਗੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਾਸਵਰਡ, ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ, ਜਾਂ ਪੈਟਰਨ ਲੌਕ ਸੈੱਟ ਨਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ UPI ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਤੋਂ 'ਐਪ ਲੌਕ' ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਅਯੋਗ ਰਖਣਾ, ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਫ਼ੋਨ ਚੋਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਪਰਾਧੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਤੁਹਾਡੀ UPI ਐਪ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਕ੍ਰੀਨ ਲੌਕ (ਪਾਸਵਰਡ/ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਨਾਲ ਹੀ, ਆਪਣੀ UPI ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਐਪ ਲੌਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਚਾਲੂ ਰੱਖੋ।
6. ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਨਤਕ Wi-Fi 'ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ
ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਮੁਫ਼ਤ Wi-Fi ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਕਸਰ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਪਭੋਗਤਾ ਬੈਂਕਿੰਗ ਜਾਂ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਡਾ ਡੇਟਾ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ Wi-Fi 'ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੀਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਪਿੰਨ ਹੈਕਰਾਂ ਤੱਕ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੋਬਾਈਲ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬੈਂਕਿੰਗ ਜਾਂ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰੋ। ਜਨਤਕ ਜਾਂ ਮੁਫ਼ਤ Wi-Fi ਕਨੈਕਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt
