ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਨ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ''ਚ ਬਣਾਇਆ ਖਾਸ ਰੁਤਬਾ
Saturday, Dec 28, 2024 - 12:38 PM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਸਤੰਬਰ 1932 ਨੂੰ ਅਣਵੰਡੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸਨ। 2004 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਹਾਨ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਡਾ: ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਹੈ। ਬੇਟੀਆਂ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਬਣਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣਾ ਕਰਿਅਰ ਬਣਾਇਆ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਬੇਟੀਆਂ ਸਨ- ਉਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਦਮਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਿੰਘ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਨੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਫਲ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਇਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : RBI ਦਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ: UPI ਪੇਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ 'ਚ ਹੋਵੇਗਾ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ
ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 1948 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਡੀ ਫਿਲ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Rupee at Record Low Level: ਧੜੰਮ ਹੋਇਆ ਰੁਪਇਆ, ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪਹੁੰਚਿਆ 85.35 ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਹਨ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਬੇਟੀ ਦਾ ਨਾਂ ਉਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੈ। ਉਪਿੰਦਰ ਦੀ ਉਮਰ 65 ਸਾਲ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਮੈਕਗ੍ਰਿਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਅਸ਼ੋਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਫੈਕਲਟੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਉਪਿੰਦਰ ਨੇ ਪੁਰਾਤਨ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਿੰਸਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਅਤੇ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਕਾਰੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ 2009 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਨਫੋਸਿਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ 'ਤੇ ਡੂੰਘੀ ਝਾਤ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਬਾਰੇ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਕਿੰਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਛੱਡ ਗਏ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ? ਜਾਣੋ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹੋਰ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ
ਦੂਜੀ ਬੇਟੀ ਦਮਨ ਸਿੰਘ
ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦੂਜੀ ਬੇਟੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦਮਨ ਸਿੰਘ ਹੈ। ਦਮਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਸ਼ੋਕ ਪਾਟਲਾਈਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦਮਨ ਦੀ ਉਮਰ 61 ਸਾਲ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਦਮਨ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੈ।
ਦਮਨ ਆਪਣੀ ਯਾਦਾਂ 'ਸਟਰੀਟਲੀ ਪਰਸਨਲ: ਮਨਮੋਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰਸ਼ਰਨ' ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
4 ਸਤੰਬਰ 1963 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਦਮਨ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। ਦਮਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਸ਼ੋਕ ਪਟਨਾਇਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜਾਣੋ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 1991 ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਬਚਾਅ
ਤੀਜੀ ਧੀ ਵਕੀਲ
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤੀਜੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਬੇਟੀ ਦਾ ਨਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਿੰਘ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਿੰਘ 58 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਵਕੀਲ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਵਾਂਗ, ਉਸਨੇ ਵੀ ਆਕਸਫੋਰਡ ਅਤੇ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਮੂਲ ਦੇ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8