ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਇਆ
Tuesday, Dec 03, 2024 - 11:34 AM (IST)
ਮੁੰਬਈ (ਭਾਸ਼ਾ) - ਅਮਰੀਕੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੂੰਜੀ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਰੁਪਿਆ ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 84.76 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ।
ਫਾਰੇਕਸ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੁਪਏ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬ੍ਰਿਕਸ ਕਰੰਸੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ, ਯੂਰੋਜ਼ੋਨ 'ਚ ਸਿਆਸੀ ਅਸਥਿਰਤਾ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਘਰੇਲੂ ਮੈਕਰੋ-ਆਰਥਿਕ ਸੰਕੇਤਕ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਕਾਸੀ ਸੀ। ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬ੍ਰਿਕਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣਗੇ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਵੇਸ਼ਕ 6 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਆਰਬੀਆਈ) ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਅੰਤਰਬੈਂਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਰੁਪਿਆ 84.75 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ। ਇਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 84.76 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਰਵ-ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲਿਆ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਪਿਛਲੇ ਬੰਦ ਮੁੱਲ ਨਾਲੋਂ ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ
ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਪਇਆ ਜਲਦੀ ਹੀ 85 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਛੂਹ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਸਤੀ ਅਤੇ ਗੈਰ ਡਿਲੀਵਰੇਬਲ ਫਾਰਵਰਡ (ਐਨਡੀਐਫ) ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਰੁਪਿਆ ਡਿੱਗ ਕੇ 84.70 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ 0.25% ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਸੀ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਬੀਤੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਰੁਪਇਆ 84.49 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਿਆ 0.73 ਫੀਸਦੀ ਡਿੱਗਿਆ ਹੈ। RBI ਦੀ ਸ਼ਾਰਟ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ ਅਤੇ NDF ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਰੁਪਏ 'ਚ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਡਾਲਰ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਦਬਾਅ : ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸੀਮਤ ਦਖਲ ਸਮਰੱਥਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਬਾਅ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
85 ਦਾ ਪੱਧਰ ਕਦੋਂ ਪਾਰ ਹੋਵੇਗਾ?
ਇਹ ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਦਖਲ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ।
ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪੱਧਰ: ਰੁਪਇਆ 85 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਛੂਹ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ
-ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ 'ਚ 48 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।
-ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 70 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸ਼ਾਰਟ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ ਲਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੁਦਰਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਘਟ ਗਈ ਹੈ।
ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ
ਨਵੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਦਾ HSBC PMI 56.5% ਰਿਹਾ, ਜੋ ਕਿ 11 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਨੀਵਾਂ ਪੱਧਰ ਹੈ।
ਆਰਡਰ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ ਵਾਧਾ ਨਿਰਮਾਣ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੀ ਨਰਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਘਟੀ
ਹੀਰੋ ਮੋਟੋਕਾਰਪ ਅਤੇ ਬਜਾਜ ਆਟੋ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਵਿਕਰੀ ਨਵੰਬਰ 'ਚ 4-7 ਫੀਸਦੀ ਘਟੀ ਹੈ।
ਤਿਉਹਾਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਕਾਰਨ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਵਿਕਰੀ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਨਵੰਬਰ 'ਚ ਇਸ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ।
ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਚ ਸੰਜਮ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਲੱਗੇਗਾ। 85 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਆਰਬੀਆਈ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸੂਚਕ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।