ਇਸ ''ਚ 13 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ ਕਪਾਹ-ਮੱਕੇ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ

ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ- ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਅਸਰ ਨਾਲ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀ.ਏ.ਯੂ.) ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ 'ਚ 2050 ਤੱਕ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 13% ਅਤੇ 11% ਦੀ ਕਮੀ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੁੱਲ ਅਨਾਜ ਦਾ ਤਕਰੀਬਨ 12% ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਜਰਨਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ 'ਚ 1986 ਅਤੇ 2020 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚੌਲ, ਮੱਕਾ, ਕਪਾਹ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਆਲੂ 'ਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀਆਂ ਤੋਂ ਜਲਵਾਯੂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪਟਿਆਲਾ, ਫਰੀਦਕੋਟ, ਬਠਿੰਡਾ ਅਤੇ ਐੱਸ.ਬੀ.ਐੱਸ ਨਗਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਖੋਜਕਾਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਨੀ ਕੁਮਾਰ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਿਡਾਨਾ ਅਤੇ ਪੀ.ਐੱਚ.ਡੀ ਸਕਾਲਰ ਸਮੀਲੀ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ 'ਚ ਵਾਧਾ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪੈਟਰਨਾਂ 'ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਖੋਜਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ 'ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਾਰੇ ਵਧ ਰਹੇ ਮੌਸਮਾਂ 'ਚ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਦਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ 'ਚ ਵਾਧਾ ਚੌਲਾਂ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਵਾਧੂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਆਲੂ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਉਪਜ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੈ। ਫਸਲਾਂ 'ਤੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਾਉਣੀ ਅਤੇ ਹਾੜੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੋਣਗੇ। ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ 'ਚ, ਮੱਕੀ ਦਾ ਝਾੜ ਚੌਲ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੈ। ਸਾਲ 2050 ਤੱਕ ਮੱਕੀ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ 13% ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਪਾਹ 'ਚ ਲਗਭਗ 11% ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ 'ਚ 1% ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਕਮੀ ਆਵੇਗੀ।
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ 2080 ਤੱਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਮੱਕੀ ਲਈ ਉਪਜ ਨੁਕਸਾਨ 13 ਤੋਂ 24%, ਕਪਾਹ ਲਈ 11% ਤੋਂ 24% ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਲਈ 1% ਤੋਂ 2% ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 2050 ਲਈ ਕਣਕ ਅਤੇ ਆਲੂ ਦੀ ਉਪਜ ਪ੍ਰੀਕਿਰਿਆ ਕਾਫੀ ਸਮਾਨ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਾਲ 2080 ਤੱਕ, ਜਲਵਾਯੂ 'ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਆਲੂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਗਭਗ 1 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।