CBRE ਸਰਵੇਖਣ: 2027 ਤੱਕ ਦਫ਼ਤਰ ਲੀਜ਼ਿੰਗ 'ਚ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ, ਫ਼ਲੇਕਸਿਬਲ ਸਪੇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਦੋਗੁਣੀ ਹੋਵੇਗੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਭਾਰਤੀ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸੈਕਟਰ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਤਰ ਸਪੇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਧਾਏਗਾ। ਸੀਬੀਆਰਈ (CBRE) ਦੀ ਨਵੀਂ ਇੰਡੀਆ ਆਫਿਸ ਆਕਿਊਪਾਇਰ ਸਰਵੇ 2025 ਮੁਤਾਬਕ, ਲਗਭਗ 85 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣਾ ਦਫ਼ਤਰੀ ਪੋਰਟਫੋਲਿਓ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ 2024 ਦੇ 73 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧੇਰੇ ਹੈ।

ਸੀਬੀਆਰਈ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦਫ਼ਤਰ ਸਪੇਸ ਦੀ ਇਹ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਮੁੱਖ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ਿਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ। 2018-19 ਦੇ ਕੋਵਿਡ-ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 2023-24 ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਦਫ਼ਤਰ ਲੀਜ਼ਿੰਗ ਗਤੀਵਿਧੀ 86 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧੀ।

ਦਫ਼ਤਰ-ਪਹਿਲਾਂ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਸਿਸਟਮ
ਸਰਵੇ 'ਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ 94 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਫ਼ਤਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 52 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾ ਲਈ ਹੈ, ਜਦਕਿ 2024 ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਸਿਰਫ਼ 36 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ।

ਸੀਬੀਆਰਈ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਅੰਸ਼ੁਮਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਤਿਆਰ, ਉੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਵਰਕਸਪੇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਿਕ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ, ਸਥਿਰਤਾ-ਅਧਾਰਤ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਿਟਲ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।”

ਫ਼ਲੇਕਸਿਬਲ ਵਰਕਸਪੇਸ ਅਤੇ ਜੀਸੀਸੀਜ਼ (GCCs) ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ
ਸਰਵੇ ਨੇ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਫ਼ਲੇਕਸਿਬਲ ਵਰਕਸਪੇਸ ਆਪਰੇਟਰ ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਦਫ਼ਤਰ ਮਾਰਕੀਟ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਲੀਜ਼ਿੰਗ ਵਿੱਚ 15 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਆਉਂਦੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਪੋਰਟਫੋਲਿਓ ਦਾ 26-50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਫ਼ਲੇਕਸਿਬਲ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਦੋਗੁਣਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਗਲੋਬਲ ਕੇਪੇਬਿਲਟੀ ਸੈਂਟਰਜ਼ (GCCs) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਤਰ ਸਪੇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਡਰਾਈਵਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਲੀਜ਼ਿੰਗ ਦੇ 35-40 ਫ਼ੀਸਦੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਕ-ਆਫਿਸ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਇਹ ਕੇਂਦਰ ਹੁਣ R&D, AI ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਹੱਬ ਵਜੋਂ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸਰਵੇ ਮੁਤਾਬਕ, 65 ਫ਼ੀਸਦੀ GCCs ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦਫ਼ਤਰ ਪੋਰਟਫੋਲਿਓ ਵਧਾਉਣਗੇ। ਬੀਐਫਐਸਆਈ (BFSI), ਲਾਈਫ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ & ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਖੇਤਰ ਇਸ ਵਾਧੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੈਕਟਰ ਹੋਣਗੇ।

ਸਸਟੇਨੇਬਿਲਿਟੀ ਅਤੇ ਟੀਅਰ-2, ਟੀਅਰ-3 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵੱਲ ਰੁਝਾਨ
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਲਗਭਗ 75 ਫ਼ੀਸਦੀ GCCs ਨੇ ਆਪਣੇ ਰੀਅਲ ਐਸਟੇਟ ਪੋਰਟਫੋਲਿਓ ਲਈ ESG ਟਾਰਗੇਟ ਤੈਅ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੁਣ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ—ਟੀਅਰ-2 ਅਤੇ ਟੀਅਰ-3— ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਤਰ ਵਧਾਉਣ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਟੈਲੈਂਟ ਪੂਲ, ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ।