ਦਿਲ-ਏ-ਨਾਦਾਂ ਤੁਝੇ ਹੂਆ ਕਿਆ ਹੈ

ਦਿਲ-ਏ-ਨਾਦਾਂ ਤੁਝੇ ਹੂਆ ਕਿਆ ਹੈ, ਆਖਰ ਇਸ ਦਰਦ ਕੀ ਦਵਾ ਕਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗ਼ਾਲਿਬ ਦੀ ਇਹ ਗ਼ਜ਼ਲ ਕਾਵਿਕ ਅਤੇ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਦੀਵੀ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦੀ ਹੈ। ਗ਼ਾਲਿਬ ਦੀ ਇਹ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ ਯਥਾਰਥ ਨੂੰ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਦੀ ਉੱਤਮ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਜੋ ਵਿਸ਼ਾ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਗੰਭੀਰ ਹੈ।

ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਅੰਕੜੇ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਅਹਿਮ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜੋ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ 60 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸ਼ੂਗਰ ਜਾਂ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕਦੋਂ ਦਿਲ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 3 ਗੁਣਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦਿਲ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੋ ਲੋਕ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਜੀਵਨ ਜਿਊਂਦੇ ਹਨ, ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ’'ਤੇ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਜੰਕ ਫੂਡ ਦਾ ਬੇਲੋੜਾ ਅਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੱਟੇ-ਕੱਟੇ ​​ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ? ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਖਬਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਚਾਨਕ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਏ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਕ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ 20 ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਪਾਏ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਜਾਂ ਦਿਲ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕੋਵਿਡ ਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 72 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਪਾਈ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਬਾਕੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 17 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਈ ਗਈ।

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ਈ. ਐੱਮ. ਆਰ. ਆਈ.) ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਹਾਡੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ ਕਮੀ ਹੈ ਜੋ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਮ ਆਇਲ ਹੈ।

ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਾਮ ਆਇਲ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਜਗਜੀਵਨ ਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾ. ਸਮੰਤਰਾਏ ਦਾ ਇਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਬਹੁਤ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਮਾਫੀਆ ਬਹੁਤ ਤਾਕਤਵਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਜੀਅ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।

ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ’ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਪਾਮ ਆਇਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਬੇਬੀ ਫੂਡ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੋਗੇ। ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਸਕੁਟ ਅਤੇ ਚਾਕਲੇਟ ਵੀ ਪਾਮ ਆਇਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ।’’

ਡਾ. ਸਮੰਤਰਾਏ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਸਾਨੂੰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਿਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਭੋਜਨ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਘਾਤਕ ਪਾਮ ਆਇਲ ਜਾਂ ਪਾਮਟਿਕ ਐਸਿਡ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ‘ਲੇਜ਼’ ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਹੋਰ ਤੇਲ ਵੇਚਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਸਤਾ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਾਡਾ ਬੱਚਾ ਪਾਮ ਆਇਲ ਵਾਲਾ ਉਤਪਾਦ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਅਣਉਚਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਮਰ ’ਚ ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਇਕਨਾਮਿਕ ਫੋਰਮ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਮਰਨ ਵਾਲੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਨਾਲ ਮਰਨਗੇ।

ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੋਜ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ (ਰੈਡੀ-ਟੂ-ਈਟ) ਅਤੇ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨਾਂ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਪਾਮ ਆਇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਈ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਾਮ ਆਇਲ ਵਿਚ ਸੈਚੂਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸਾਲ 2022 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦੀ ਖਪਤ 8 ਮਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਈ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵਧਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣਗੇ।

ਰਜਨੀਸ਼ ਕਪੂਰ