ਟਰੰਪ ਮਾਡਲ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਝਟਕਾ ਹੋਵੇਗਾ

ਇਕ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਆਗੂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕਤੰਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਵਿਚ ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ’ਤੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਉਠਾ ਸਕਦਾ। ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਟਰੰਪ ਨੇ ਬਹੁਮਤ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਵੋਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ: 312 ਬਨਾਮ 226 ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਲਈ । ਜਿੱਤਣ ਲਈ 270 ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੋਟ ਵੀ ਜਿੱਤੇ - 72.9 ਮਿਲੀਅਨ ਬਨਾਮ 68.3 ਮਿਲੀਅਨ। 2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਪਾਰਟੀ ਵਲੋਂ ਸੈਨੇਟ ’ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸਭਾ ’ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਹਰ ਮਾਪਦੰਡ ਤੋਂ ਇਹ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਇਕ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜਿੱਤ ਸੀ। ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਸਰਵੇਖਣ ਬਹੁਤ ਗਲਤ ਸਨ। ਨਾਮਨਿਹਾਦ ‘ਕਰੀਬੀ’ ਚੋਣ ਕਿਤੇ ਵੀ ਕਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨਾਮਨਿਹਾਦ ਸੱਤ 'ਸਵਿੰਗ' ਸੂਬੇ ਇਕ ਬੰਨ੍ਹੇ ਝੁਕੇ, ਟਰੰਪ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ:

ਸੂਬੇ                ਟਰੰਪ                         ਹੈਰਿਸ

ਐਰੀਜ਼ੋਨਾ*     1,303,793                 1,167,898
ਜਾਰਜੀਆ *    2,654,306                2,538,986
ਮਿਸ਼ੀਗਨ*     2,799,713                 2,715,684
ਨੇਵਾਦਾ*        688,179                    647,247
ਉੱਤਰੀ ਕੈਰੋਲੀਨਾ* 2,876,141           2,685,451
ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ* 3,473,325            3,339,559
ਵਿਸਕਾਨਸਿਨ* 1,697,237               1,668,757

ਗਰਮਜੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਲੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ

ਬਹੁਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਨਿਰੀਖਕ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਰਪੱਖ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਦੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੁਰਵਿਹਾਰ ਵਾਲੇ, ਨਸਲਵਾਦੀ, ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਅਤੇ ਵੰਡਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੇ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਪਰਵਾਸ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧ ਬਾਰੇ - ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ ਸੀ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਬਾਕੀ ਦੋ ਮੁੱਦੇ ਉਹ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ‘ਰੋਟੀ-ਰੋਜ਼ੀ’ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਟੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ‘ਬਚੋ ਜਾਂ ਡੁੱਬੋ’ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰਵਾਸ ਨੂੰ ‘ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ’ ਲਈ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਗੋਰੇ ਅਮਰੀਕੀ ਈਸਾਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ (ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲੈਟੀਨੋ ਵੋਟਰ) ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੁਰਾਣੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਸਨ।

ਮਹਿੰਗਾਈ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਭ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਮਹਿੰਗਾਈ 2.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਸੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੈੱਡ ਨੀਤੀਗਤ ਵਿਆਜ ਦਰ (ਘੱਟ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ) ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਜੇ ਵੀ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰ ਸੀ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਵੀ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ, ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਅਪਰਾਧ ਵਧੇ ਹਨ। ਅਪਰਾਧ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਹਥਿਆਰ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਉਪਯੋਗੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਸ਼ਲੀਲ ਅਤੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਮੈਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਕਿ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਅਤੇ ਭੱਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਜੋ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਏ ਸਨ, ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵੋਟਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਗੂੰਜ ਨਹੀਂ ਸਕੇ - ਗਰਭਪਾਤ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ, ਨਿਰਪੱਖਤਾ, ਨਸਲੀ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਦਇਆ। ਇਹ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਟਰੰਪ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਹਾਰ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ’ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ‘ਹਾਰਨ ਵਾਲੇ’ ਹੋਰ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 44,000 ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ (ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਟਾਫ਼ ਸਮੇਤ) ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਹੱਤਿਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਯੂਕ੍ਰੇਨ ’ਤੇ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਹਲਚਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਬਹੁਤੇ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੇ ਤਾਈਵਾਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀ ਧਮਕੀ, ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਵਲੋਂ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਅੰਤਰ-ਮਹਾਦੀਪੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗਣ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਡਿੱਗ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਗ੍ਰਹਿ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਅਖੌਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰਾਂ ਵਿਚ ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾ ਹੀ ਬਹੁਤੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਚੁਣ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਮਰੀਕੀ ਵੋਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ (ਮੁਕਤ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਪਾਰ, ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ, ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ) ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਆਰਥਿਕ ਖਿਡਾਰੀ ‘ਬਿਗ ਆਇਲ’, ‘ਬਿਗ ਫਾਰਮਾ’ ਅਤੇ ‘ਬਿਗ ਟੈਕ’ ਹਨ।

ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਰੰਗ

ਆਖਰਕਾਰ, ਅਮਰੀਕੀ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਅਤੇ ਪੱਖਪਾਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੋਟ ਪਾਈ। ਪੁਰਸ਼ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਨੌਜਵਾਨ ਵੋਟਰਾਂ (18-29 ਸਾਲ) ਨੇ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਗੈਰ-ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਲਾਤੀਨੀ ਵੋਟਰਾਂ (ਮੈਕਸੀਕਨ, ਪੋਰਟੋ ਰੀਕਨ ਅਤੇ ਕਿਊਬਨ) ਨੇ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹੈਰਿਸ ਦੇ ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਕਿਆਸਅਰਾਈਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਗੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਟਰੰਪ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਫੁੱਟ ਪਾਊ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਵਰਤੀ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਟਰੰਪ ਦਾ ਮਾਡਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਝਟਕਾ ਹੋਵੇਗਾ।

-ਪੀ.ਚਿਦਾਂਬਰਮ