ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਵਧਿਆ ਦਾਖਲਿਆਂ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ

ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲਿਆਂ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ਼ ਇਸ ਵਿੱਦਿਅਕ ਵਰ੍ਹੇ 2024-25 ਵਿਚ ਉੱਚਾ ਹੋਇਆ ਹੈ! ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰੇ ਇਕ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆਏ ਹਨ! ਸਾਲ 2024-25 ਵਿਚ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿਚ ਔਸਤਨ 15 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ!

ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ‘ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ’ ਇਸ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ! ਇਸ ਔਸਤ ਦਾਖਲਾ ਵਾਧੇ ਵਿਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਯੂ. ਜੀ. ਸੀ.) ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿਚ ਹੋਏ ਵਾਧੇ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ।

ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲਿਆਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲਿਆਂ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਰੁਚੀ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਇਹ ਇਕ ਸੱਚਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਪਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ, ਭਾਰਤੀ ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਗਏ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲੇ ਵੀ ਇਸ ਵਾਰ ਦਾਖਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ!

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਯੂ. ਜੀ. ਸੀ.) ਵੱਲੋਂ ਮੌਜੂਦਾ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੈਸ਼ਨ 2024-25 ਲਈ ਦਾਖਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਵਾਰ ਲਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦਾਖਲਿਆਂ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਤਹਿਤ ਮਲਟੀ ਐਂਟਰੀ ਮਲਟੀ ਐਗਜ਼ਿਟ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ, ਭਾਸ਼ਣ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਾਉਣਾ, ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, ਫੈਕਲਟੀ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ, ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ, ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿਚ ਸੀਟਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਯੂ. ਜੀ. ਸੀ. ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵੀ ਦਾਖ਼ਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਯੂ. ਜੀ . ਸੀ. ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਵਧਾਇਆ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 4 ਤਕਨੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਆਈ. ਕੇ. ਗੁਜਰਾਲ ਪੰਜਾਬ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਲੰਧਰ-ਕਪੂਰਥਲਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਬਠਿੰਡਾ, ਸਰਦਾਰ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਸਟੇਟ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸਟੇਟ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦੇ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿਚ ਔਸਤਨ 15 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 1 ਲੱਖ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਸੀਟਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਏ. ਆਈ. ਸੀ. ਟੀ. ਈ., ਯੂ. ਜੀ. ਸੀ., ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਆਰਕੀਟੈਕਟ, ਫਾਰਮੇਸੀ ਕੌਂਸਲ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਰਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਭਰੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਤੋਂ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਹਨ! ਰਾਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਕਨੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਈ. ਕੇ. ਜੀ. ਪੀ. ਟੀ. ਯੂ. ਵਿਚ ਦਾਖਲਾ ਸੈਸ਼ਨ 2024-25 ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧਤ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿਚ 46,150 ਸੀਟਾਂ ਭਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 10 ਫੀਸਦੀ ਵਧਿਆ ਹੈ! ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਐਫੀਲੀਏਟਿਡ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਭਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਕੈਂਪਸ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵੀ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 12 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿਚ 25 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਛਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕਾਮਰਸ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਰਸ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ! ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾਲ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ! ਕੇਵਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੀ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੋਵੇਗਾ! ਤਾਂ ਹੀ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲਿਆਂ ਵਿਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ!

ਇਸ ਵਾਰ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਕੇ ਸੈਟਲ ਹੋਣ ਲਈ ਇਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ! ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ, ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਕ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕਈ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਲਜਾਂ ਲਈ ਆਸ, ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਜਨੂੰਨ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੈ ਜੋ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਕਾਰਨ ਮੰਦੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ! ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਲਜਾਂ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ!

(ਲੇਖਕ ਰਜਿਸਟਰਾਰ, ਆਈ. ਕੇ. ਗੁਜਰਾਲ ਪੰਜਾਬ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਲੰਧਰ-ਕਪੂਰਥਲਾ ਹਨ) ਡਾ. ਐੱਸ. ਕੇ. ਮਿਸ਼ਰਾ