Year Ender 2024 : ਭਾਰਤੀ ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ ਅਤੇ ਮੀਰਾਬਾਈ ਲਈ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਵਾਲਾ ਰਿਹਾ ਇਹ ਸਾਲ
Monday, Dec 23, 2024 - 03:59 PM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਖੇਡਾਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਖਿਡਾਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮੀਰਾਬਾਈ ਚਾਨੂ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਡ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਲ 2024 ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਅਪਵਾਦ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਮੀਰਾਬਾਈ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਇਹ ਕਾਰਨਾਮਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ ਲਈ ਵੀ ਇਹ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਸਾਲ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਮੀਰਾਬਾਈ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕੀ।
ਮੀਰਾਬਾਈ ਨੇ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗ਼ਮਾ ਜਿੱਤ ਕੇ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ 21 ਸਾਲ ਦਾ ਸੋਕਾ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਮੀਰਾਬਾਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕਲੌਤੀ ਵੇਟਲਿਫਟਰ ਸੀ। ਇਸ 29 ਸਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਓਲੰਪਿਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਸੱਟਾਂ ਕਾਰਨ, ਉਹ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਗਈ ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਓਲੰਪਿਕ ਲਈ ਉਮੀਦ ਮੁਤਾਬਕ ਤਿਆਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।
ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੀਰਾਬਾਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਦੁੱਤੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਬਲ 'ਤੇ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਦੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਿਟਨੈੱਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਰਚਾਵਾਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੀਰਾਬਾਈ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅੰਤ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਖਿਡਾਰੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਨਤੀਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੀਰਾਬਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਤਗਮੇ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਮੀਰਾਬਾਈ ਲਗਾਤਾਰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਖੇਡ ਸਫਰ ਅਜੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਣਾ ਉਸ ਦਾ ਅਗਲਾ ਟੀਚਾ ਹੈ, ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਖੇਡਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਖਦਸ਼ਾ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ 2026 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੀਰਾਬਾਈ ਦੀ ਉਮਰ 31 ਸਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ ਵਰਗੀ ਖੇਡ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ ਸੱਟਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੂਝਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੀਰਾਬਾਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤੀ ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ 2022 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮਕਣ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਚਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਜੇਰੇਮੀ ਲਾਲਰਿਨੁੰਗਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੱਟ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਕਾਰਨ ਅਸਪਸ਼ਟਤਾ ਵਿੱਚ ਫਿਸਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੂਨੀਅਰ, ਯੁਵਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਠੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਮੀਦ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਰਨ 21 ਸਾਲਾ ਗਿਆਨੇਸ਼ਵਰੀ ਯਾਦਵ ਹੈ, ਜੋ ਮੀਰਾਬਾਈ ਦੀ ਗੈਰ-ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ 49 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਰਹੀ।