ਤਿੰਨ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ’ਚ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਅਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ’ਤੇ ਇਕ ਝਾਤ

ਸਪੋਰਟਸ ਡੈਸਕ- ਅਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਸਨ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰਵਰਡ ਸਨ। ਉਹ 1975 ਕੁਆਲਾਲਾਮਪੁਰ (ਮਲੇਸ਼ੀਆ) 'ਚ ਹੋਏ ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਵੀ ਰਹੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ

ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਅਪ੍ਰੈਲ 1947 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਲੰਧਰ ਛਾਉਣੀ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ, ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਹਾਕੀ ਦੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਿੰਡ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨਾਲ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ।

ਘਰੇਲੂ ਹਾਕੀ
7 ਜਾਂ 8 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਅਜੀਤਪਾਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਦੁਆਰਾ ਇਕ ਹਾਕੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਜੀਤ ਪਾਲ ਨੇ ਛਾਉਣੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1963 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਸਟੇਟ ਸਕੂਲ ਦੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਫੁੱਲ ਬੈਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਖੇਡਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲਾਇਲਪੁਰ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ 1964 ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਲਿਆ, ਅਤੇ 4 ਸਾਲ ਤਕ ਉੱਥੇ ਰਹੇ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿਚ ਕਾਲਜ ਨੂੰ 3 ਜਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਲੈ ਕੇ ਆਏ। ਇੱਥੋਂ ਅਜੀਤ ਫੁੱਲ ਬੈਕ ਤੋਂ ਸੈਂਟਰ ਹਾਫ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1966 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹਾਕੀ ਦੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕੈਪਟਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਕੀ
ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ 1960 ਵਿਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਖੇਡੇ ਗਏ ਇਕ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਕੀ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਵਿਚ ਚੁਣੇ ਗਏ ਜੋਕਿ 1966 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਦੌਰੇ ਤੋ ਗਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਲੰਡਨ ਵਿਚ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰੀ-ਓਲੰਪਿਕ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਮੈਕਸੀਕੋ 1968 ਵਿਚ ਖੇਡੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿਚ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।
1970 ਵਿਚ ਅਜੀਤ ਬੈਂਕਾਕ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਲਈ ਖੇਡੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 1971 ਵਿਚ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪੋਸਟ ਸ਼ਿਆਨ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਅਤੇ ਤਹਿਰਾਨ ਏਸ਼ੀਅਨ ਗੇਮਾਂ 1974 ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਦੋਨੋ ਈਵੈਂਟਸ 'ਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ।
ਅਜੀਤ ਮੁਨੀਚ ਓਲੰਪਿਕ 1972 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਇੱਥੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ 1975 ਵਿੱਚ ਕੁਆਲਾਲਮਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਨੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ।
ਸਾਲ 1976 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੌੰਟਰੀਅਲ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ 7 ਵੇਂ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਅਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਕੀ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫ਼ੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਰਾਚੀ ਵਿਖੇ 1980 ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਕੀ ਦੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਜੀਤ ਬਾਰਡਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਫੋਰਸ (ਬੀਐਸਐਫ) ਟੀਮ ਲਈ ਘਰੇਲੂ ਹਾਕੀ ਖੇਡਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਐਵਾਰਡ
ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਲਈ ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਅਰਜੁਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 1992 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।