ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਨਹੀਂ ਸੱਤਾ ਦਾ ਲਾਲਚ ਹੈ

ਸੰਜੀਵ ਪਾਂਡੇ

ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪੂਰਵ ਮੱਧਯੁਗ, ਮੱਧ ਯੁਗ ਭਾਰਤ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਜਾਗੀਰਦਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮ ਕੁਝ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਵੰਸ਼ਵਾਦ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।ਕੇਂਦਰੀ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਜਨਤਾ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਕੇ ਉੱਠੇ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਕੇ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਆਏ। ਬਗਾਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਬਗਾਵਤ ਸਹਿਣ ਵਾਲੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਵਿਰਸੇ ਵਿਚ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਜਗੀਰੂ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉੱਠੇ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਅਹੁਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਸੰਸਥਾ ‘ਚ ਵੀ ਚੰਗੇ ਅਹੁਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਕਿੰਨਾ ਸਫਲ ਹੋਵੇਗਾ?  ਇੱਕ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਗੁੱਜਰ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੇਸ਼ਕ ਉਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਗੁੱਜਰਾਂ ਦਾ ਆਗੂ ਹੈ, ਪਰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਦੂਜੀਆਂ ਦਬੰਗ ਜਾਤੀਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੀਆਂ।

ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯ ਆਗੂ ਮੰਨਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਰ ਬੈਠੇ। ਸਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਸਨਮਾਨਯੋਗ ਸਥਾਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਉਹ ਗੁੱਜਰ ਜਾਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਗੁੱਜਰ ਚੰਗੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਹਨ।ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਗੁੱਜਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ਤੇ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਹੈ। ਪਰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀਆਂ ਰਾਜਪੂਤ ਅਤੇ ਜਾਟ ਉਸਨੂੰ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ।ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਜਾਤੀਆਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਅਜੇ ਵੀ ਅਬਾਦੀ ਦਾ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਨ। ਮੀਨਾ ਗੋਤ ਵੀ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦਾ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੀ। ਮੀਨਾ ਜਾਤੀ ਦੀ ਵੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ  7 ਤੋਂ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਆਬਾਦੀ ਹੈ। ਮੀਨਾ ਅਤੇ ਗੁੱਜਰ ਜਾਤੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਜਾਤੀਗਤ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋਵੇਂ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਪਾਰਟੀਆਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝੀਆਂ ਹਨ।

ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਇਕ ਕੌੜਾ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀ ਦੂਸਰੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਅਤੇ ਜੱਟਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸ਼ਕਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਪੂਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਤੈਅ ਕਰਨ ਲਈ ਜੁਟੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜੱਟਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਨਾ ਮਿਲੇ। ਕਾਂਗਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਜਾਤੀਗਤ ਗਿਣਤੀਆਂ-ਮਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਕੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਲੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਈ ਵਾਰ ਪੱਤਾ ਖੇਡਿਆ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਰਾਜ, ਜਿੱਥੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹਨ, ਉਥੋਂ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਲਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀਆਂ ਰਾਜ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀ ਦੇ ਆਗੂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ। ਇਸੇ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੀ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਉੱਚ ਅਹੁਦਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਾਤੀਆਂ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ' ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਬਿਹਾਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਅਗੜੀ ਜਾਤੀਆਂ ਭੂਮੀਹਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਟਕਰਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਭੂਮੀਹਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਪੂਤ ਜਾਤੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਨ।ਅੱਜ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਯਾਦਵ ਜਾਤੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ  ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਜਾਤੀਆਂ ਹੀ ਸਿਰਫ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਹੋਰ ਗ਼ੈਰ-ਯਾਦਵ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਵੀ ਯਾਦਵ ਵਿਰੁੱਧ ਲਾਮਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਸਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਸੂਬਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਿਹਾ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ।ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਉਹ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਵੀ ਆਮ ਕਾਂਗਰਸ ਕਾਰਕੁਨ ਇਹ ਰੁਤਬਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਿਹਨਤੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਕਾਰਕੁਨ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ।ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਰਹੂਮ ਰਾਜੇਸ਼ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਪੁੱਤ ਹੈ। ਰਾਜੇਸ਼ ਪਾਇਲਟ ਆਮ ਕਾਰਕੁਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਰਾਜੇਸ਼ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਾਇਆ। ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਕੋਈ ਆਮ ਕਾਰਕੁਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।ਉਹ ਇਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਿਰਫ ਇਕ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਕਿ ਉਹ ਰਾਜੇਸ਼ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ,ਕਈ ਵੱਡੇ ਅਹੁਦੇ ਦਿੱਤੇ।

ਅੱਜ ਕਈ ਕਾਂਗਰਸ ਸਕੱਤਰ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿਚ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਸਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ? ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਵਾਲ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਪਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਦਲ ਹਿੱਤ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਹਿਕਮੇ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਜੇ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਈਟਾਂ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਪਾਇਲਟ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਕਾਰਜਕਾਲ ਸਮੇਂ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ, ਫੇਸਬੁੱਕ,ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੋਰਚਾਬੰਦੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 2014 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ ਉੜ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣਿਆਂ ਨੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ? ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਦਲੀਲ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ। ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ।ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਜਿਊਂਦਾ ਰੱਖਿਆ।

ਕੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਗੂ ਮੰਨਣਗੇ? ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੰਤਰੀ ਪਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੰਧੀਆ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਬਾਕੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅਣਜਾਣ ਨਹੀਂ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮਹਿਕਮਿਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਸਮੇਂ ਝੜਪ ਹੋ ਗਈ। ਕੁਝ ਭਾਜਪਾ ਦਿੱਗਜ ਸਿੰਧੀਆ ਸਮੂਹ ਦੇ ਆਗੂ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਨੇ ਸਿੰਧੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਬਹੁਤ ਦਬਾਅ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਮਾਂ ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧੀਆ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ।ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਸਿੰਧੀਆ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਆਗੂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਿੰਧੀਆ ਦਾ ਬਚਾਅ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਜੇ ਸਿੰਧੀਆ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਚੌਹਾਨ, ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ, ਨਰੋਤਮ ਮਿਸ਼ਰਾ ਅਤੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਵਿਜੈ ਸਿੰਧੀਆ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।

ਹੁਣ ਇਹੀ ਸਵਾਲ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ।ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਬਾਗੀ ਹੋਏ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ‘ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ’ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਡਿੱਗ ਵੀ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਹਿਮ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਇਕਾਈ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੇਗੀ? ਕੀ ਵਸੁੰਧਰਾ ਰਾਜੇ, ਗਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਆਰ ਐਸ ਐਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪੁਰਾਣੇ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਗੇ? ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਵਸੁੰਧਰਾ ਰਾਜੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇ ਭਾਜਪਾ ਹਾਈ ਕਮਾਨ ਨੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਸਥਾਨਕ ਭਾਜਪਾ ਵਿਚ ਬਗਾਵਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਦਰਅਸਲ ਸਿੰਧੀਆ ਅਤੇ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹੀ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਸਿੰਧੀਆ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਪਾਇਲਟ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਵੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਮੰਗਣਗੇ। ਭਾਜਪਾ ਉਸਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਹੀਂ।