ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ UPI ਤੋਂ ਠੱਗੀ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲੱਭ ਲਿਆ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ UPI ਐਪਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ Paytm, Google Pay, PhonePe ਰਾਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲ
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ (DoT) ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਜੋਖਮ ਸੂਚਕ (FRI) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਔਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਜਿਹੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਜਾਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

FRI ਸਿਸਟਮ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਐਫਆਰਆਈ ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੱਕੀ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੋਈ ਨੰਬਰ ਕਿਸੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਜਾਂ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਤੁਰੰਤ ਉਸ ਨੰਬਰ ਨੂੰ ਫਲੈਗ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਬੰਧਤ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਐਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਲਰਟ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਕੋਈ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ।

ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ UPI ਐਪਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ
ਇਸ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਬੈਂਕਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪੇਟੀਐਮ, ਫੋਨਪੇ, ਗੂਗਲ ਪੇ ਅਤੇ ਭੀਮ ਵਰਗੇ ਗੈਰ-ਬੈਂਕਿੰਗ ਯੂਪੀਆਈ ਐਪਸ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਹ ਐਪਸ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

FRI ਕਿਹੜੇ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਫਲੈਗ ਕਰੇਗਾ?
ਐਫਆਰਆਈ ਸਿਸਟਮ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ:

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਦਾ ਕੇਵਾਈਸੀ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ

ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਜਾਂ ਧੋਖੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਜਿਹੜੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ

ਉਹ ਨੰਬਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨਕਲੀ ਕਾਲਾਂ ਜਾਂ ਲਿੰਕ ਭੇਜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ

ਅਜਿਹੇ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਾਂ ਬਲਾਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

FRI ਸਿਸਟਮ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, UPI ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ। ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ, ਕਿਸੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ OTP ਪੁੱਛ ਕੇ ਪੈਸੇ ਚੋਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ, ਇੱਕ ਜਾਅਲੀ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦਾ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਰ.ਆਈ. ਵਰਗੇ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਹੁਣ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਘੱਟ ਜਾਣਗੇ।

ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਲਾਹ
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਸਟਮ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਚੌਕਸੀ ਵੀ ਓਨੀ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਕੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ:

ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਅਤੇ UPI ਐਪਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
ਅਣਜਾਣ ਨੰਬਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਲਾਂ ਜਾਂ SMS 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਕਰੋ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਚੋ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਐਪ ਗਾਹਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਐਪਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਵਰਜਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ
ਨਕਲੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਇਨਾਮਾਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ।
ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧੇਗਾ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲੱਗੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ UPI ਐਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ।