NCERT ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ''ਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ’ ਵਿਸ਼ਾ
Saturday, Oct 04, 2025 - 01:17 PM (IST)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ (NCERT) ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਸਕੂਲੀ ਕਲਾਸਰੂਮਾਂ ਲਈ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ’ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਡਿਊਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲਹਿਰ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ 1905 ਵਿਚ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਵੰਡ ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ 'ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ' ਦੇ ਸੱਦੇ ਤੱਕ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - 11 ਘੰਟੇ ਬੰਦ ਰਹੇਗੀ ਬਿਜਲੀ! ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਲੱਗਣ ਜਾ ਰਿਹੈ ਲੰਮਾ Power Cut
NCERT ਦੇ ਇਹ ਮੌਡਿਊਲ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ‘Swadeshi: Vocal for Local’ ਅਤੇ ‘Swadeshi: For a Self-Reliant India’ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਮੁੜ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਮਾਨ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਾਈਕਾਟ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ‘Make-in-India’, ‘Startup India’, ‘Digital India’, ‘Vocal for Local’, ਅਤੇ ‘Atmanirbhar Bharat’ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ।
ਮੌਡਿਊਲਾਂ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 1905 ਵਿਚ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ’ ਨੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2025 ਵਿਚ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ 'ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ' ਵੱਲ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। NCERT ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦਾ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ’ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਿਹਾਸਕ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਰਥਚਾਰੇ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਢਾਂਚਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਪਾਠ AI (ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ’ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਸਮਕਾਲੀ ਮੋੜ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੌਡਿਊਲ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ AI ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਜ-ਅਧਾਰਿਤ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੌਡਿਊਲਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ’ ਨੂੰ ਇਕ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਦਾ 'ਮੂਲ ਆਧਾਰ' ਦੱਸਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫ਼ੈਸਲਾ! ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਲਈ ਜਾਰੀ ਹੋਏ ਨਵੇਂ ਹੁਕਮ
ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ‘ਹੋਮਵਰਕ’:
NCERT ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਹਾਲ ਹੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਬਾਤਾਂ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਬਾਤਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਮਵਰਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਉਲਟਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕ 'ਹੋਮਵਰਕ' ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹੋਮਵਰਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ‘Make-in-India’ ਅਤੇ ‘Vocal for Local’ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ’ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8