ਵਿਸ਼ਵ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦਿਵਸ 2022 : ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ
09/21/2022 8:10:40 PM
ਵਿਸ਼ਵ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 21 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਅਤੇ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ "ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਜਾਣੋ, ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ" ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦਿਵਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2012 'ਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰਜ਼ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ (ਏਡੀਆਈ) ਦੁਆਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ (ਐਨਆਈਐਚ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ "ਇੱਕ ਅਟੱਲ, ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।" ਭਾਰਤ 'ਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਅਤੇ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕੇਸ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਲਗਭਗ ਚੌਗੁਣੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵੱਧਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਅਤੇ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਜੋਖ਼ਮ ਕਾਰਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਰੋਗ ਵੱਧਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ 'ਚ 4 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 44 ਮਿਲੀਅਨ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਿਹਤ ਤਬਾਹੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜਲਦ ਤਵੱਜੋ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਕੁਝ ਜਲਦ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲਾਂਸੇਟ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਗਲੋਬਲ ਬੋਰਡਨ ਆਫ਼ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਰਿਸਰਚ, ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ 2050 ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 11.44 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਜੀ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਕਿ 2019 ਵਿੱਚ 3.84 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ 'ਚ 197% ਵਾਧਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪਰ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਮੋਟਾਪਾ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ, ਅਤੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਵੇਗੀ।
ਜਦੋਂ ਹੋਰ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (254%), ਭੂਟਾਨ (351%), ਨੇਪਾਲ (210%), ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (261%) ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਬੋਝ ਘੱਟ ਸੀ। ਕਤਰ (1926%), ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (1795%), ਅਤੇ ਬਹਿਰੀਨ (1084%) ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜਾਪਾਨ (27%), ਬੁਲਗਾਰੀਆ (37%) , ਅਤੇ ਸਰਬੀਆ (38%), ਬੋਝ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧੇ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਇਹ ਭਾਰਤ 'ਚ ਲਗਭਗ 6.1 ਮਿਲੀਅਨ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬਾਲਗ (3.7%) ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਇੰਡੀਆ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2050 ਤੱਕ ਇਹ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 19.1% ਹੋਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਮਿਲੀਅਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਐਡਵਾਂਸ ਦੇ ਬਿਨਾਂ, 2050 ਤੱਕ ਦਰਾਂ 152 ਮਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਕੀ ਹੈ?
ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਡਾਕਟਰ ਅਲੋਇਸ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ "ਪਲਾਕ" ਅਤੇ "ਟੈਂਗਲ" ਜੋ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਨਾਜ਼ੁਕ ਅਣੂਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਉਂਕਿ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਇੱਕ ਡੀਜਨਰੇਟਿਵ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਲੱਛਣ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਲੱਛਣ
ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ 'ਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਵਾਕਾਂਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ 'ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ: ਉਲਝਣ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਮ, ਸਥਾਨਾਂ, ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ, ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ; ਮੰਨ ਬਦਲ ਗਿਆ; ਉਦਾਸ ਜਾਂ ਗੁੱਸੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਡਰਿਆ ਅਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਣਾ; ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਧੇਰੇ ਇਕਾਂਤ ਵਧਣਾ; ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ; ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਟੀਵੀ ਰਿਮੋਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਵਾਧੂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਯਮਤ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੌਣਾ ਜਾਂ ਬਿਸਤਰ 'ਤੇ ਲੇਟਣਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਨਾਲ ਹੀ, ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰੱਖੋ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਆਰਾਮ ਕਰ ਸਕੇ। ਲਾਈਟਾਂ ਮੱਧਮ ਰੱਖੋ, ਸ਼ੋਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਰੱਖੋ ਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਸੰਗੀਤ ਚਲਾਓ।
ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਫਲੋਰਾ
