ਆਨਲਾਈਨ ਮਨੋਰੰਜਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ’ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੁੱਕੀ ਉਂਗਲੀ

ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਨੈੱਟਫਲਿਕਸ, ਡਿਜ਼ਨੀ-ਹਾਟਸਟਾਰ, ਅਮੇਜ਼ਾਨ ਪ੍ਰਾਈਮ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮਨੋਰੰਜਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ’ਤੇ ਉਂਗਲੀ ਚੁੱਕੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਸੂਚਨਾ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਨ ਮੰਤਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਏਟੀਵਿਟੀ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਦੀ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਇਕ ਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕ੍ਰਿਏਟੀਵਿਟੀ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਜਾਂ ਬਦਤਮੀਜ਼ੀ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿੰਦਾ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੋਂਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਮੱਗਰੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬਦਲਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਦਰਭ 2021 ’ਚ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਕ ਜ਼ਾਬਤੇ ਵੱਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਢਾਂਚਾ ਜਿਸ ’ਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਰਨ ਲਈ 3 ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚੋਟੀ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਕਿ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਕ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ’ਚ ਬੇਲੋੜੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਜੋ ਪਸੰਦ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਉਦੋਂ ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਵੀਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਲੀਨਤਾ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਤਰਾਜ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸੇ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ’ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀਟੋ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਐਤਵਾਰ ਇਕ ਰੇਲਵੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ’ਤੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿਪ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਪੋਰਨ ਵਰਗਾ ਸੀ।

ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ’ਚ ਘਟੀਆਪਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਾਸ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਾ ਤਾਂ ਹਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਇਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਲਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ’ਚ ਪਕੜ ’ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਕ ਮੰਚ ਦੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਾਲਮਾਨਾ ਭਾਸ਼ਾ, ਸੈਕਸ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਜਾਂ ਲੜੀਵਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਆਜ਼ਾਦ ਹਨ।

ਬਾਲਗਾਂ ਲਈ ਟੀਚਾਗਤ ਸਮੱਗਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇੱਥੇ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੈੱਬ ’ਤੇ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਅਸਲੀ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਸਹਿਜ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦਾਈ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।