ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ’ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ - 16 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣਾ ਇਕ ਆਕਰਸ਼ਕ ਵਿਚਾਰ ਵਾਂਗ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਆਸਟ੍ਰੇਲਿਆਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ’ਚ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸਬੂਤ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ 'ਤੇ ਹਾਂਪੱਖੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਅਸਲ ’ਚ, ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਸੰਸਾਰ ’ਚ ਵਧੇਰੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੋ ਆਲੂ ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖ਼ਬਰ, ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਹੋਣਗੇ ਫ਼ਾਇਦੇ

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ

ਆਨਲਾਈਨ ਸੰਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਸ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਆਨਲਾਈਨ ਮਾਹੌਲ ’ਚ ਧੱਕ ਦੇਵੇਗਾ। ਬੱਚੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਲਗ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਉਹ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਕ ਕੰਬਲ ਪਾਬੰਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪੇ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਝਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭ ਲੈਣਗੇ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਗਲਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੱਥ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਾਲਗਾਂ ਤੋਂ ਮਦਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦੈ?

ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਆਨਲਾਈਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਇਕ ਸਮੂਹਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਕਦਮ ਹਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਉਦਯੋਗ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਸੈਕਟਰ, ਮਾਪਿਆਂ, ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਅਕਾਦਮਿਕ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧੇਰੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਜੋਖਮ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ। ਆਨਲਾਈਨ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਖਤ ਨਿਯਮ ਹੱਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਨੂੰ ਇਕ ਬਿਹਤਰ ਸਥਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਨੂੰ (ਇੰਟਰਨੈੱਟ) 'ਤੇ ਰੋਕ ਨਹੀਂ।

ਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗਾ?

ਇਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ 'ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਵੱਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ' ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ। ਇੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਬਕ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ  ਖੁਫੀਅਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ’ਚ ਮਿਆਰੀ, ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਾਈ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ। ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ 'ਬੁਰੇ ਲੋਕਾਂ' ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ AI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਅਜਿਹਾ ਕਰੋ ਬੱਚੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕਿਹੜਾ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਸ ਵੱਲੋਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ 'ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਵੱਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ' ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੀਡਾਂ ਤੋਂ ਅਸ਼ਲੀਲ, ਹਿੰਸਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਮਰ-ਅਣਉਚਿਤ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ 'ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਵੱਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ' ਵੀ ਢੁੱਕਵਾਂ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਦਯੋਗ ਕੋਡ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਿਆਰਾਂ ਦੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਸਗੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜੀਟਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਹਨ ਇਹ ਡ੍ਰਿੰਕਸ, ਡਾਇਟ ’ਚ ਕਰੋ ਸ਼ਾਮਲ

ਆਨਲਾਈਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ

ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ, ਬਾਲ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗ-ਵਿਆਪਕ ਮਿਆਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਢੁੱਕਵੀਂ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਝਣ ਅਤੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਬੱਚੇ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਦੇ ਘੱਟ-ਪੱਧਰੀ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੁਰੱਖਿਆ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ

ਕੁਝ ਅਧਿਕਾਰਤ, ਸਬੂਤ-ਆਧਾਰਿਤ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਸੰਭਾਵੀ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਸਬੂਤ ਹੁਣ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਾਨੂੰ ਬਾਲ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਖੋਜ ’ਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਇਕ ਸੁਮੇਲ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਸਾਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਖੋਜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਉੱਭਰ ਰਹੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਬਿਹਤਰ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਬੂਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਖੋਜ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੀਤੀਗਤ ਉਪਾਅ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਕੀ ਚਾਹ ਪੀਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ, ਕਦੋਂ ਕੀ ਹੈ ਪੀਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।

ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ 

For Android:-  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en 

For IOS:-  https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8