SpaceX ਦੀ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਮੈਗਾ ਲਾਂਚਿੰਗ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ Elon Musk ਦਾ ਸੁਪਨਾ
Sunday, Oct 13, 2024 - 11:42 PM (IST)
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : SpaceX ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਲੇਟੈਸਟ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਕੇਟ ਸਿਸਟਮ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ 'ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਇਹ ਟੈਸਟ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨੀਕੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਲਈ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਕਵਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਣ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਚੰਦਰਮਾ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਮੰਗਲ ਲਈ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ।
ਲਾਂਚ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਤਾਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਸਮਾਂ : ਇਹ ਉਡਾਣ ਸਵੇਰੇ 8:25 ਵਜੇ ET (7:25 ਵਜੇ CT) 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।
ਸਥਾਨ : ਬੋਕਾ ਚਿਕਾ, ਟੈਕਸਾਸ ਵਿਚ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੀ ਸਟਾਰਬੇਸ ਸਹੂਲਤ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਲਾਂਚ ਵਿੰਡੋ : ਲਾਂਚ 30-ਮਿੰਟ ਦੀ ਵਿੰਡੋ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ET 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸੀ।
ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰੀਖਣ ਵਿਚ ਇਕ 232 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਰਾਕੇਟ ਬੂਸਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਟੀਚਾ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲੈਂਡਿੰਗ ਢਾਂਚੇ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਬੂਸਟਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਈਂਧਨ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਪਰਲੇ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ, "ਚੌਪਸਟਿਕਸ" ਨਾਮਕ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਤਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਟੀਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
"ਚੌਪਸਟਿਕਸ" ਤਕਨੀਕ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਲਈ "ਚੌਪਸਟਿਕਸ" ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਮੈਟਲ ਪਿੰਸਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪਿੰਸਰ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਫੜਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੇ ਔਨਬੋਰਡ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਉਡਾਣ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਇਹ ਇਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਦੋਨਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂਯੋਗਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰਿਕਵਰੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਟੀਚਾ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰਾਂ ਅਤੇ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਪਾਰਟਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਾਂ ਘਟਾਏਗੀ ਅਤੇ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘਟਾਏਗੀ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਡੂੰਘੇ ਸਪੇਸ ਵਿਚ ਕਾਰਗੋ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।
ਨਾਸਾ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਨਾਸਾ ਦੇ ਆਰਟੇਮਿਸ III ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ 2026 ਤੱਕ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਭੇਜਣ ਲਈ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਕੈਪਸੂਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਕੰਪਨੀ ਕੋਲ ਲਗਭਗ $4 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਠੇਕੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਸ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਪੋਲੋ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
The tower has caught the rocket!!
— Elon Musk (@elonmusk) October 13, 2024
pic.twitter.com/CPXsHJBdUh
ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਵਿਕਾਸ 2019 ਵਿਚ "ਸਟਾਰਹੋਪਰ" ਨਾਮਕ ਵਾਹਨ ਦੇ ਸੰਖੇਪ ਟੈਸਟਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ, "ਸਟਾਰਹੋਪਰ" ਨੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਇੰਚ ਉੱਚੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਟੈਕਡ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਕੈਪਸੂਲ ਅਤੇ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰਾਂ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਦਲੇਰ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਲਾਂਚਾਂ ਵੱਲ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਕਦਮ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਖੂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਰਦੇ ਨੇ ਵਰਤੋਂ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਕਰਾਉਂਦੇ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜਾਂਚ
ਪਿਛਲੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ
ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ ਲਾਂਚ : ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਲਾਂਚਪੈਡ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਵਿਚ ਹੋਵੇਗਾ।
ਚੁਣੌਤੀਆਂ : ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿਚ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਨੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਤਕਨੀਕੀ ਨਵੀਨਤਾ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ "ਮੇਚਾਜ਼ਿਲਾ" ਨਾਮਕ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਵਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਟਾਵਰ ਬੂਸਟਰ ਦੇ ਉਤਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਰਿਕਵਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। "ਮੇਕਾਜ਼ਿਲਾ" ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਬਾਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਚੌਪਸਟਿਕਸ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫੜਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਂਡਿੰਗ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬੂਸਟਰ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ
ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੌਪਸਟਿਕਸ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਂਚਪੈਡ 'ਤੇ ਰਾਕੇਟ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਉਤਾਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਇਕ ਦਲੇਰ ਪਹੁੰਚ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਸਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਸਟਮ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਪੇਸਐਕਸ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਲਾਗਤ-ਕੁਸ਼ਲ ਉਡਾਣਾਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ
ਜੂਨ ਵਿਚ ਆਖਰੀ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਦੌਰਾਨ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਹੀਟ ਸ਼ੀਲਡ ਟਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਰਮ ਲੈਂਡਿੰਗ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਈ। ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਹੀਟਸ਼ੀਲਡ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਵਿਚ 12,000 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਮੁੜ-ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8