ਪਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼: ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੁਬਈ 'ਚ ਜਲਾਵਤਨੀ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ (ਤਸਵੀਰਾਂ)

ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ (ਭਾਸ਼ਾ)- ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਨਰਲ ਪਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫ਼ੌਜੀ ਤਖਤਾਪਲਟ ਕਰ ਕੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨੌਂ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਮੁਸਲਿਮ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਸਾਲ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਹੋਏ ਬਿਤਾਏ। ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਦਾ ਲੰਮੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ 79 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। 

ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ

ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਜਨਰਲ ਮੁਰਸ਼ਰਫ਼ ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੁਆਰਾ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨਾਲ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਸੀ। ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਚ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੇ 1999 ਵਿਚ ਇਕ ਖੂਨ-ਰਹਿਤ ਤਖਤਾਪਲਟ ਵਿਚ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਰੀਫ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 1999 ਤੋਂ 2008 ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ। ਮੁਸ਼ੱਰਫ, ਜਿਸ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ 2008 ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। 

2010 'ਚ ਬਣਾਈ ਪਾਰਟੀ

ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ‘ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ’ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਸਾਲ ਸਵੈ-ਜਲਾਵਤਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੋਣ ਲੜਨ ਲਈ ਮਾਰਚ 2013 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਰਤਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਅਦਾਲਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ 2007 ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੇਨਜ਼ੀਰ ਭੁੱਟੋ ਦਾ ਕਤਲ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ ਛੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਅਤੇ ਬੁਗਤੀ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨਵਾਬ ਅਕਬਰ ਖਾਨ ਬੁਗਤੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਸੀ।

ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 3 ਨਵੰਬਰ, 2007 ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ। ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਾਕਤਵਰ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਨਾਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿਚ ਸਾਬਕਾ ਉੱਚ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼ ਨੂੰ ਬੇਨਜ਼ੀਰ ਭੁੱਟੋ ਕਤਲਕਾਂਡ ਅਤੇ ਲਾਲ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਮੌਲਵੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਗੌੜਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਸੁਧਾਰ

ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਕੁਝ ਢਾਂਚਾਗਤ ਸੁਧਾਰ ਦੇਖੇ। ਅਮਰੀਕਾ 'ਤੇ 9/11 ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਮੁਸਲਿਮ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਸਮੂਹਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ ਕੱਸਿਆ ਅਤੇ ਦਰਜਨਾਂ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸੰਗਠਨਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਮੁਸ਼ੱਰਫ 2001 ਵਿੱਚ ਆਗਰਾ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ 2005 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚ ਵੀ ਗਏ ਸਨ। 

ਪੜੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ- ਕੈਨੇਡਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫ਼ੈਸਲਾ, ਸੜਕ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ 'ਕਾਮਾਗਾਟਾ ਮਾਰੂ ਵੇਅ' 

ਜਾਣੋ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਬਾਰੇ

ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਅਗਸਤ 1943 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ - 1949 ਤੋਂ 1956 ਤੱਕ - ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸਈਦ ਮੁਸ਼ੱਰਫੂਦੀਨ ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸੇਂਟ ਪੈਟ੍ਰਿਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਕਰਾਚੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਐਫ.ਸੀ. ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼ ਨੇ 1965 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਅਫ਼ਸਰ ਵਜੋਂ ਲੜਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਮਾਂਡਰ ਵਜੋਂ 1971 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਦਾ ਵਿਆਹ 1968 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੈ।

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।