''ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਚਿਤਾਵਨੀ...'', ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਮਾਹਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸਲਾਹ

ਢਾਕਾ : ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੀਤੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਸੁਧਰਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਰਵਾਇਤੀ ਕੂਟਨੀਤੀ 'ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਇਸ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

‘ਦਿ ਹਿੰਦੂ’ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਪੀਸ ਐਂਡ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਸਟੱਡੀਜ਼ (BIPSS) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਏਐੱਨਐੱਮ ਮੁਨੀਰੁਜ਼ਮਾਨ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 5 ਅਗਸਤ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਕੂਟਨੀਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਮਝਣ ਤੇ ਰੀਸੈਟ ਬਟਨ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

'ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਅੰਤ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਅੰਤ...'
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਵਜੋਂ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਸਲ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਯਾਨੀ ਉਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

4 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਡਾਕਟਰ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਆਗਾਹ
ਮਾਹਿਰ ਮੁਨੀਰੁਜ਼ਮਾਨ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਘਟਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਂਤੀ ਰੱਖਿਅਕ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਕਈ ਵਾਰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੇ ਲਾਲਚ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਉਸਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਹਿੰਸਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ 5 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਗੂ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਦੀ ਕਾਫੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੇ 22 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਪ੍ਰਣਬ ਵਰਮਾ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰੋ. ਯੂਨਸ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਰਤ 
ਜਿੱਥੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਾਰਾਹ ਕੁੱਕ ਨੇ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਾਹੀਦ ਇਸਲਾਮ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 'ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਮੁੱਲਾਂ' 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨਾਹਿਦ ਇਸਲਾਮ ਵਰਗੇ ਨਵੇਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਹੈ। ਇਸਲਾਮ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਤਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਬੀਐੱਨਪੀ) ਚੀਨੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਤੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਵਫ਼ਦ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਮੁਨੀਰੁਜ਼ਮਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। BIPSS ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਸ਼ਫਕਤ ਮੁਨੀਰ ਵੀ ਇਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਇਹ ਕਮਾਨ ਸੌਂਪੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੀ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧ ਦੂਰਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਨਮਾਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।